Kur’ani mai girma ya ba da labarin abubuwan da suka faru lokacin da Isra’ilawa suka yi gunkin ɗan maraƙi na zinariya. Hakan ya faru ne a lokacin da Annabi Musa Sallallahu Alaihi Wasallama ya bar sansaninsu domin karbar Doka.
Kuma mutãnen Mũsã suka sanya, a bãyansa, daga ƙawarsu, siffar ɗan maraƙi, (domin bautãwa): Ya kasance mai ƙasƙantar da kai. Sun dauke shi domin ibada kuma sun yi zalunci.(Al-A’araf) 7:148
Da wancan babban kuskuren da aka yi, Taurat ya rubuta cewa Allah ya ba da umarni na dindindin. Wannan ita ce umarni na uku a cikin Dokoki Goma :
8Idan wanda ya yi wa laifin ya rasu, ba shi kuma da wani dangi na kusa wanda za a ba diyyar, sai a kai diyyar gaban Ubangiji domin firist, tare da ragon hadaya, don yin kafarar da za a yi masa.
L.ƘID 5: 8
Babu Hotuna
A bayyane yake cewa Alkur’ani da Taurat duka sun haramta yin hotuna. Dukansu sun bayyana cewa siffofi suna kai wa ga bautar gumaka, bautar gumaka, maimakon bauta wa Mahalicci na gaskiya.
Lallai duk wani siffa da mutum zai yi ba shi da rai kuma ba shi da zance mai hankali, kamar marakin zinariya da Haruna ya yi kuskure a lokacin da Annabi Musa (AS) ba ya nan.
Amma Mahalicci da kansa zai iya halitta daga kome ba abin da ya isa ya kama kansa? Halittar duniya da aka ruwaito a cikin Attaura ya bayyana cewa ya aikata haka. A cikin babi na farko Taurat ya rubuta cewa:
Sai Allah ya ce, “Bari mu yi mutum cikin kamanninmu, da kamanninmu, domin su mallaki kifaye da ke cikin teku, da tsuntsayen sararin sama, da dabbobi, da namomin jeji, da dukan talikan da suke cikin teku. tafiya tare da ƙasa.”
26 Allah kuma ya ce, “Bari mu yi mutum cikin siffarmu, da kamanninmu, su mallaki kifayen da suke a cikin teku, da tsuntsayen sararin sama, da dabbobi, da dukan duniya, da kowane abu mai rarrafe da yake rarrafe bisa ƙasa.” 27 Haka nan fa, Allah ya halicci mutum cikin siffarsa, cikin siffar Allah, Allah ya halicci mutum, namiji da ta mace ya halicce su.
FAR 1: 26-27
“A cikin siffar Allah”
Menene ake nufi da cewa Allah ko Allah ya halicci ’yan Adam ‘cikin surar Allah’? Ba yana nufin Allah yana da hannu biyu da kai ba. A’a, Taurat yana nufin cewa ainihin halayenmu sun fito ne daga Allah. Asalin sifofin da ba na zahiri ba na mutane sun samo asali ne daga halaye iri ɗaya a cikin Allah. A cikin Littattafai, Allah na iya zama bakin ciki, rauni, fushi ko farin ciki – irin motsin zuciyar da muke da shi. Muna yin zaɓi da yanke shawara kowace rana. Allah kuma yana yin zabi da hukunci. Zamu iya hankalta kuma Allah ma dalili. Muna da iyawar hankali da motsin rai da son rai domin Allah ne ya fara farawa, kuma ya halicce mu cikin kamanninsa. Shi ne tushen abin da muke.
Muna sane da kanmu kuma mun san ‘Ni’ da ‘ku’. Mu ba ‘yan adam ba ne. Kai haka kake domin Allah haka ne. Allahn da ya aiko annabawa ba mutum ba ne kamar ‘Force’ a cikin shirin fim na Star Wars. Domin shi ya halicce mu cikin kamaninsa, mu ma.
Me yasa muke son Beauty?
Muna kuma daraja fasaha, wasan kwaikwayo da kyau. Muna bukatar kyau a muhallinmu. Kiɗa yana wadatar rayuwar mu kuma yana sa mu rawa. Muna son labarai masu kyau saboda labaran suna da jarumai, miyagu, da wasan kwaikwayo. Manyan labarai sun sanya waɗannan jarumai, miyagu da wasan kwaikwayo a cikin tunaninmu. Muna amfani da fasaha ta nau’o’i daban-daban don nishadantar da kanmu, shakatawa da kuma wartsakewa saboda Allah mai fasaha ne kuma muna cikin kamanninsa. Tambaya ce da ya kamata a yi tambaya: Me ya sa muke neman kyau a wasan kwaikwayo, kiɗa, rawa, yanayi ko adabi? Daniel Dennett, kwararre a kan rashin yarda da Allah kuma kwararre kan fahimtar kwakwalwa, ya ba da amsa daga mahangar rashin imani:
“Me yasa kida ke wanzu? Akwai gajeriyar amsa, kuma gaskiya ce, har ya zuwa yanzu: tana wanzuwa saboda muna son ta kuma don haka muke ci gaba da kawo ƙarin ta. Amma me ya sa muke sonsa? Domin mun gano cewa yana da kyau. Amma me ya sa yake da kyau a gare mu? Wannan tambaya ce mai kyau ta ilimin halitta, amma har yanzu ba ta sami kyakkyawar amsa ba.”Daniel Dennett. Karya Tagulla: Addini A Matsayin Halitta. p. 43
Ban da Allah babu wata bayyananniyar amsa ga dalilin da ya sa duk nau’ikan fasaha ke da mahimmanci a gare mu, da kuma dalilin da ya sa muke samun su kyakkyawa. A mahangar Taurat saboda Allah ne ya yi kyau ya kuma ji dadin kyau. Mu da aka yi cikin siffarsa iri ɗaya muke. Wannan koyarwa ta sa ma’anar ƙaunarmu ta fasaha.
The Beauty in Mathematics
Abubuwan da ke da alaƙa da kyawun kwalliya shine lissafi. Alamu daga ma’auni na geometric suna haifar da fractals da sauran sifofi waɗanda muke samun kyawawan kyaututtukan lissafi. Kalli wannan bidiyon yayi bayanin kyawun Mandelbrot Set kuma ku tambayi dalilin da yasa ra’ayoyin ƙididdiga irin su lambobi suke da ikon tafiyar da halayen sararin samaniya. Kuma me yasa muke godiya da kyawunta.
Shiyasa Muke Dabi’u
Kasancewa ‘cikin surar Allah’ yana bayyana ma’anar ɗabi’a ta zahiri. Mun fahimci menene halayen ‘kuskure’ da kuma menene ‘kyakkyawa’ hali – duk da cewa harsunanmu da al’adunmu sun bambanta sosai. Tunanin halin kirki yana ‘cikin’ mu. Kamar yadda mashahurin wanda bai yarda da Allah ba Richard Dawkins ya ce:
“Kore hukunce-hukuncen ɗabi’a shine nahawu na ɗabi’a na duniya… Kamar yadda yake da harshe, ƙa’idodin da suka haɗa nahawu na ɗabi’a suna tafiya ƙarƙashin radar wayar da kan mu”Richard Dawkins, The God Delusion . p. 223
Dawkins ya bayyana cewa an gina nagarta da mugunta a cikinmu kamar yadda muke iya koyon harshe, amma yana da wuya ya bayyana dalilin da ya sa muke haka. Rashin fahimta yana faruwa ne lokacin da ba mu yarda da Allah ya ba mu ka’idodin dabi’u ba. Dauki misali wannan ƙin yarda daga wani sanannen wanda bai yarda da Allah ba, Sam Harris.
“Idan kun yi daidai ku yi imani da cewa bangaskiyar addini tana ba da ainihin tushen ɗabi’a kawai, to, waɗanda basu yarda da Allah ba ya kamata su kasance marasa ɗabi’a fiye da masu imani.”Sam Harris. 2005. Wasika zuwa ga al’ummar Kirista shafi na 38-39
Harris yayi kuskure. Taurat ya gaya mana cewa tunaninmu na ɗabi’a yana zuwa daga an halicce mu cikin surar Allah, ba ta addini ba. Kuma shi ya sa wadanda basu yarda da Allah ba, kamar sauran mu, suke da wannan ma’ana ta dabi’a kuma za su iya yin halin kirki. Amma wadanda basu yarda da Allah ba ba su fahimci dalilin da ya sa muke haka ba.
Me yasa muke da alaƙa ?
Mafarin fahimtar kanku shine sanin cewa an halicce ku cikin surar Mahalicci. Ba shi da wuya a lura da mahimmancin mutane kan dangantaka. Yana da kyau a ga fim mai kyau, amma yana da kyau a gan shi tare da aboki. A dabi’ance muna neman abokai da dangi don raba abubuwan da suka faru tare da su don inganta jin daɗinmu.
A wani ɓangare kuma, kaɗaici da karya dangantakar iyali ko abokantaka suna ƙarfafa mu.
Allah shine So
Idan muna cikin surar Allah, za mu sa ran samun irin wannan nanata tare da shi – kuma muna yi. Inji Injila
‘Almajiransa kuwa sun shiga gari sayen abinci. ‘
Yah 4:8
Littafi Mai Tsarki ya rubuta abubuwa da yawa game da muhimmancin da Allah yake ɗauka a kan ƙaunarmu gare shi da kuma wasu. Annabi Isa al Masih (A.S) ya koyar da cewa manyan umarni guda biyu sune akan soyayya.
Idan kawai muna tunanin Allah a matsayin ‘Maɗaukakin Halitta’ ba muna tunanin wahayin da ke cikin littattafai ba. A maimakon haka, mun sanya allah a cikin tunaninmu. Ko da yake shi ne , shi ma yana da sha’awar dangantaka. Ba shi da ‘kauna. Shi ‘kauna ne. Littafi Mai Tsarki ya ce haka Mahalicci yake.
Don haka bari mu taƙaita. An halicci mutane cikin siffar Allah, ma’ana hankali, motsin rai da kuma nufinsa. Muna sane da kai da sauransu. Mun san bambanci tsakanin nagarta da mugunta. Mutane suna buƙatar kyau, wasan kwaikwayo, fasaha da labari ta kowane nau’i. A dabi’ance muna neman dangantaka da abota da wasu. Kai haka kake domin haka Mahaliccinmu haka yake, an halicce ku cikin kamanninsa.
Kai – Hoton Daraja
Yanzu ɗan ƙara yin tunani game da hotuna. Muna sanya hotuna masu kima akan abubuwa masu kima kawai. Don haka, kuɗaɗen kuɗi a kusan dukkanin ƙasashe suna ɗauke da hoton mahaifin da ya kafa ko kuma wani mutum mai daraja daga tarihin ƙasar. Misali, bayanin kula na Pound 100 na Masar yana da hoton sphinx akansa. Wannan saboda sphinx wani yanki ne mai kima kuma na musamman na ƙasar Masar. Sphinx ba kowa ba ne amma mai daraja. Ba za ku taɓa ganin kuɗi tare da hoton abu gama gari kamar lemu ba. Mahimman ƙima na hoto yana samo asali ne daga abin da yake hotonsa. Hoton sphinx yana da mahimmanci ga Masarawa don haka suna sanya wannan hoton a kan abin da suke daraja, kamar kuɗinsu.
Haka nan, domin kuna cikin surar Allah kuna da daraja da yawa. Kuna da daraja da daraja ba tare da la’akari da dukiyarku, shekarunku, iliminku, matsayinku, yarenku, da jinsinku ba don kawai kuna cikin “surar Allah”. Allah Ya san wannan kuma Yana son ku ma ku gane wannan.
Amma Matsaloli kuma! Me yasa?
Amma idan Allah ya halicce mu da kamanninsa, me ya sa muka zama wawaye a makance. A babi na farko na Taurat Allah ya sanya mutane su yi mulki, ko sarrafa dabi’a. Amma a lokacin Annabi Musa mutane suna bautar dabi’a, kamar maraƙi na zinariya. Me ya faru ya juya wannan odar? Me ya sa duniya ta cika da zagayowar ɓarna, wahala da mutuwa marar iyaka idan mutane suna cikin kamanninsa?
Taurat ya ba da labarin yadda wannan lamarin ya faru. Wannan ya bayyana dalilin da ya sa idan Allah ya dubi mutane a yanzu yana gani (bisa ga Zabur ).
1 Wawaye sukan ce wa kansu, “Ba Allah!”
Dukansu sun lalace, sun aikata mugayen al’amura,
Ba wanda yake aikata abin da yake daidai.
2Daga Sama Ubangiji ya dubi mutane,
Yă ga ko da akwai masu hikima
Waɗanda suke yi masa sujada.
3Amma dukansu sun koma baya,
Su duka mugaye ne,
Ba wanda yake aikata abin da yake daidai,
Babu ko ɗaya.
ZAB 14: 1-3