Al Kitab (Littafi Mai Tsarki) a zahiri nufin ‘Littafi’. Littafi Mai-Tsarki shine rubutu na farko a tarihi da aka saka cikin littafin da muke gani a yau. Littafi Mai Tsarki littafi ne na zamani na duniya wanda ya ƙunshi dukan mutane da al’ummai a duniya. Don haka, an fassara wannan babban littafi zuwa kusan duk harsunan duniya. Littafi Mai Tsarki ya yi tasiri sosai a al’ummai da yawa, kuma shi ne littafin Turanci da aka fi karantawa. Amma wannan littafi kuma dogon littafi ne, mai sarkakiya. Don haka da yawa daga cikinmu ba mu san ko fahimtar jigon wannan littafin ba. Wannan labarin zai ɗauki jimla ɗaya daga cikin Littafi Mai Tsarki don bayyana labarin wannan babban littafi – aikin Annabi Isa al Masih (SAW).

An ba da Littafi Mai Tsarki don ya magance matsala ta gaske a nan gaba. An yi bayanin wannan matsalar a cikin suratu Al-Mujadila (Suratu ta hamsin da takwas – Mace mai roko) wajen duban ranar sakamako mai zuwa.

Rãnar da Allah zai tãyar da su gabã ɗaya, sa’an nan Ya bã su lãbãri game da abin da suka aikata, Allah Yã lissafa shi, alhãli kuwa sũ, sun manta da shi, kuma a kan kõme Allah Halartacce ne. Ashe, ba ka ga cẽwa lalle Allah Yanã sane da abin da yake a cikin sammai da abin da ke cikin ƙasa ba? Wata gãnãwa¹ ta mutum uku bã zã ta kasance ba fãce Allah Shĩ ne na huɗu ɗinta, kuma bãbu ta mutum biyar fãce Shĩ ne na shida ɗinta, kuma babu abin da ya kãsa wannan kuma babu abin da yake mafi yawa fãce Shĩ Yanã tãre da su duk inda suka kasance, sa’an nan Ya bã su lãbãri game da abin da suka aikata a Rãnar kiyãma. Lalle Allah Masani ne ga dukkan kõme. (Surah al-Mujadila 58:6-7)

Suratul Mujadila tana gaya mana cewa babu wani sirri da Allah bai sani ba game da mu, kuma zai yi amfani da wannan ilimin ya hukunta mu.

Suratul Qiyamah (Sura ta Sab’ain da biyar – Tashin Kiyama) ta kira wannan ranar ‘Ranar kiyama’ kuma ta yi gargadin yadda za a fitar da mutum don amsa rayuwarsa.

Mutum zai ce a rãn nan “Ina wurin gudu?” A’aha! bãbu mafaka. zuwa ga Ubangijinka wurin tabbata, a rãnar nan, yake. Ana gayã wa mutum, a rãnar nan, abin da ya gabatar da wanda ya jinkirtar. Ba haka ba! Mutum, ga abin da ya shafi kansa, masani ne. Kuma ko da yã jẽfa uzurorinsa (bã zã a saurãre shi ba).

(Surah al-Qiyamah 75:10-15)

To me za mu yi idan akwai niyya da ayyuka a rayuwarmu da muke jin kunya? Saƙon Littafi Mai Tsarki ga waɗanda suke da wannan damuwa.

Sakon Littafin

Mun duba makon karshe na Annabi Isa al Masih A.S. Linjila ya rubuta cewa ya kasance gicciye ranar shida (6) – Jumma’a mai kyau, kuma shi an tashe shi zuwa rai a ranar Lahadi mai zuwa. Wannan duka an riga an gani a cikin Taurat da kuma zabura da Annabawa. Amma me yasa hakan ya faru kuma menene ma’anarta da ku a yau? Anan muna neman fahimtar abin da Annabi Isa al Masih ya bayar, da kuma yadda za mu sami rahama da gafara. Wannan zai taimaka mana mu fahimci Suratul Fatihah (Sura ta daya – Mai budewa) a lokacin da ta roki Allah ya ‘nuna mana tafarki madaidaici’ da kuma fahimtar dalilin da ya sa ‘Musulmi’ ke nufin ‘mai mika wuya’, da kuma dalilin da ya sa bukukuwan addini kamar alwala. Zakka da cin halal niyya ce mai kyau amma ba su isa da kansu ga ranar sakamako.

Labari mara kyau – abin da Annabawa suka ce game da dangantakarmu da Allah

Attaura tana karantar da cewa lokacin da Allah ya halicci mutane shi ne

Haka nan fa, Allah ya halicci mutum cikin siffarsa, cikin siffar Allah, Allah ya halicci mutum, namiji da ta mace ya halicce su. (Farawa 1:27)

“Hoto” ba yana nufin a zahiri ba, amma an sanya mu mu nuna shi a cikin hanyar da muke aiki a hankali, tunani, zamantakewa da ruhaniya. An halicce mu don mu kasance da dangantaka da shi. Za mu iya ganin wannan dangantaka a cikin zamewar da ke ƙasa. Mahalicci, a matsayin mai mulki mara iyaka, an sanya shi a sama yayin da namiji da mace aka sanya su a kasan faifan nunin tun da mu halittu ne masu iyaka. Ana nuna dangantakar ta kibiya mai haɗawa.

Allah madaidaici ne a cikin hali, kuma shi mai tsarki ne. Don haka ne Zabur yake cewa

4 Kai ba Allah mai yarda da aikin kuskure ba ne,

Ba ka yarda da mugunta a gabanka.

5 Ba ka jurewa da ganin mutane masu fāriya,

Kana ƙin mugaye.

(Zabura 5: 4-5)

Adamu ya yi rashin biyayya guda ɗaya – ɗaya kawai – kuma Tsarkin Allah ya buƙaci ya yi hukunci. Littafin Attaura da Alqur’ani sun rubuta cewa Allah ya yi masa rasuwa ya kore shi daga gabansa. Haka lamarin yake gare mu. Sa’ad da muka yi zunubi ko kuma muka ƙi yin biyayya ta kowace hanya, mun ƙasƙantar da Allah, tun da ba mu aikata bisa ga kamannin da aka halicce mu ba, dangantakarmu ta lalace. Wannan yana haifar da shinge mai ƙarfi kamar bangon dutse da ke shiga tsakaninmu da Mahaliccinmu.

Huda Katangar Zunubi ta hanyar cancantar addini

Da yawa daga cikinmu suna kokarin huda wannan katangar da ke tsakaninmu da Allah ta hanyar ayyukan adinni ko ayyukan da suke samun isassun cancantar warware wannan shinge. Sallah, Azumi, Hajji, zuwa masallaci, zakka, da sadaka su ne hanyoyin da muke neman samun cancantar huda shamaki kamar yadda aka kwatanta a gaba. Fatan shine cancantar addini za ta soke wani zunubi. Idan ayyukanmu da yawa sun sami isashen cancanta muna fatan soke duk zunubanmu kuma mu sami jinƙai da gafara.

Amma nawa cancanta muke bukata mu soke zunubi? Menene tabbacinmu cewa kyawawan ayyukanmu za su isa su soke zunubi da huda katangar da ta shiga tsakaninmu da Mahaliccinmu? Shin mun san ko ƙoƙarinmu na kyakkyawar niyya zai wadatar? Ba mu da tabbaci don haka muna ƙoƙarin yin iya gwargwadon abin da za mu iya da fatan zai wadatar a ranar sakamako.

Tare da ayyuka don samun cancanta, ƙoƙarce-ƙoƙarce don kyakkyawar niyya, da yawa daga cikinmu suna aiki tuƙuru don kasancewa da tsabta. Muna yin alwala kafin sallah. Muna aiki tuƙuru don nisantar mutane, abubuwa da abinci waɗanda ke sa mu ƙazanta. Amma annabi Ishaya ya bayyana cewa:

Dukanmu muka cika da zunubi har ayyukanmu mafi kyau ƙazamai ne duka. Saboda zunubanmu, muka zama kamar busassun ganyaye waɗanda iska take faucewa ta tafi da su.  (Ishaya 64:6)

Annabi ya gaya mana cewa ko da mun guje wa dukan abin da zai ƙazantar da mu, zunubanmu za su sa ‘ayyukanmu na adalci’ su zama marasa amfani kamar ‘yagunan ƙazanta’ wajen tsarkake mu. Wannan mummunan labari ne. Amma yana kara muni.

Labari mafi muni: ikon Zunubi da Mutuwa

Annabi Musa A.S ya sanya ma’auni a cikin doka karara an bukaci cikakken biyayya. Dokar ba ta taɓa faɗi wani abu kamar “ƙoƙari na bin yawancin umarni ba”. A gaskiya Dokar ta bayyana sau da yawa cewa aikin da ya ba da tabbacin biyan zunubi shi ne mutuwa. Mun gani a zamanin Nuhu (AS) har ma da matar Ludu SAW  cewa mutuwa ta samo asali ne daga zunubi.

Linjila ya taqaita wannan gaskiyar ta hanya mai zuwa:

Gama sakamakon zunubi mutuwa ne… (Romans 6:23)

“Mutuwa” a zahiri nufin ‘Rabuwa’. Lokacin da ranmu ya rabu da jikinmu mu mutu a jiki. Haka nan ma a yanzu mun rabu da Allah a ruhaniya kuma mun kasance mutu da ƙazanta a gabansa.

Wannan yana bayyana matsalar begenmu na samun cancantar biyan zunubi. Matsalar ita ce ƙoƙarinmu mai wuyar gaske, cancanta, kyakkyawar niyya, da ayyukanmu, ko da yake ba kuskure ba ne, ba su isa ba domin biyan kuɗin da ake bukata (‘lada’) na zunubanmu shine ‘mutuwa’. Mutuwa ce kawai za ta huda wannan katangar domin ta biya domin adalcin Allah. Ƙoƙarinmu na samun cancanta kamar ƙoƙarin magance cutar daji (wanda ke haifar da mutuwa) ta hanyar cin abinci na halal. Cin halal ba sharri ba ne, yana da kyau – kuma mutum ya ci halal – amma ba zai magance ciwon daji ba. Don ciwon daji kuna buƙatar magani daban-daban wanda ke kashe ƙwayoyin cutar kansa zuwa mutuwa.

Don haka ko a cikin kokarinmu da kyakkyawar niyya na samar da cancantar addini, hakika mun mutu ne kuma marasa tsarki a matsayin gawa a wurin Mahaliccinmu.

Ibrahim – yana nuna hanya madaidaiciya

Ya sha bamban da Annabi Ibrahim AS. An ‘ba shi adalci’, ba don cancantarsa ​​ba amma domin ya gaskata kuma ya aminta da alkawarin da aka yi masa. Ya dogara ga Allah don biyan kuɗin da ake buƙata, maimakon samun shi da kansa. Mun gani a cikin babban hadayarsa cewa mutuwa (biyar zunubi) ya biya, amma ba dansa ba amma a maimakon haka ta wurin rago da Allah ya tanadar..

Alqurani yayi magana akan haka a cikin suratu As-Saffat inda yake cewa:

Kuma Muka yi fansar yãron da wani abin yanka, mai girma. Kuma Muka bar (yabo) a kansa a cikin mutãnen ƙarshe. Aminci ya tabbata ga Ibrãhĩm.

(Surah As-Saffat 37:107-109)

Allah ya ‘fanshi’ (ya biya farashin) kuma Ibrahim ya sami albarka, rahama da gafara, wanda ya haɗa da ‘aminci’.

Labari mai dadi: Aikin Isa al Masih a madadinmu

Misalin Annabi yana nan domin ya nuna mana tafarki madaidaici bisa fatawar Suratul Fatiha.

Mai nuna Mulkin Rãnar Sakamako.

Kai muke bautawa, kuma Kai kadai muke neman taimakonKa

Ka shiryar da mu ga hanya madaidaiciya.

Hanyar waɗanda Ka yi wa ni’ima, ba waɗanda aka yi wa fushi ba, kuma ba ɓatattu ba.

(Surah al-Fatihah 1:4-7)

Linjila ta bayyana cewa wannan kwatanci ne don ya nuna yadda Allah zai biya zunubi kuma ya ba da magani ga mutuwa da ƙazanta a hanya mai sauƙi amma mai ƙarfi.

Gama sakamakon zunubi mutuwa ne, amma baiwar Allah ita ce rai madawwami a cikin Almasihu Yesu Ubangijinmu. (Romans 6:23)

Har zuwa yanzu, duk ya kasance ‘mummunan labari’. Amma ‘injil’ a zahiri yana nufin ‘bishara’ kuma wajen shelanta cewa sadaukarwar mutuwar Isa ta isa mu huda wannan shamaki tsakaninmu da Allah za mu ga dalilin da ya sa ya zama albishir kamar yadda aka nuna.

Annabi Isa al Masih aka sadaukar sai me ya tashi daga matattu kamar nunan fari don haka yanzu ya ba mu sabuwar rayuwarsa. Ba za mu ƙara zama fursunoni na mutuwar zunubi ba.

A cikin hadayarsa da tashinsa daga matattu Isa al Masih ya zama kofa ta katangar zunubi da ke raba mu da Allah. Don haka ne manzo ya ce:

9 Ni ne ƙofar. Kowa ya shiga ta wurina zai sami ceto, ya kai ya kawo, ya kuma yi kiwo. 10 Ɓarawo yakan zo ne kawai don sata da kisa da hallakarwa. Ni kuwa na zo ne domin su sami rai, su kuma same shi a yalwace.  (Yohanna 10:9-10)

Domin wannan ƙofa, yanzu za mu iya ƙulla dangantakar da muka yi da Mahaliccinmu kafin zunubinmu ya zama shinge kuma za mu iya samun tabbacin samun jinƙai da gafarar zunubanmu.

Kamar yadda Injila yake cewa:

5 Domin Allah ɗaya ne, matsakanci kuma ɗaya ne, a tsakanin Allah da mutane, Almasihu Yesu, mutum, 6 wanda ya ba da kansa fansa saboda kowa da kowa. An kuwa yi shaidar wannan a daidai lokacinsa. (1 Timothawus 2:5-6)

Baiwar Allah gareka

Annabi ya ‘ba da kansa’ domin’dukkan mutane‘. Don haka dole ne wannan ya hada da ku da ni. Ta wurin mutuwarsa da tashinsa daga matattu ya biya tamanin zama ‘matsakanci’ kuma ya ba mu rai. Ta yaya ake ba da wannan rayuwa?

Gama sakamakon zunubi mutuwa ne, amma baiwar Allah ita ce rai madawwami a cikin Almasihu Yesu Ubangijinmu. (Romans 6:23)

Ka lura da yadda aka ba mu. Ana miƙa shi azaman…’ kyauta ‘. Yi tunani game da kyaututtuka. Ko mene ne kyautar, idan da gaske kyauta ce, wani abu ne da ba ka yi aiki ba kuma ba ka samu ta hanyar cancanta ba. Idan ka sami shi hanyar aiki, kyautar ba za ta zama kyauta ba – zai zama albashi! Hakazalika, ba za ku iya cancanta ko ku sami hadayar Isa al Masih ba. Kyauta ce – yana da sauƙi.

Kuma menene kyautar? Ita ce ‘ rai madawwami ‘. Wannan yana nufin cewa zunubin da ya kawo ni da ku mutuwa yanzu an biya shi. Allah yana so ni da kai sosai. Yana da krfi sosai.

To ta yaya ni da kai zamu sami rai madawwami? Bugu da ƙari, tunanin kyautai. Idan wani yana so ya ba ku kyauta dole ne ku ‘karba’. Duk lokacin da muka sami kyauta da aka ba mu akwai zaɓuɓɓuka biyu kawai. Ko dai za mu iya ƙin kyautar (“A’a na gode”) ko kuma za mu iya karɓa (“Na gode da kyautar. Zan ɗauka”). Don haka dole ne  mu sami wannan kyauta. Ba za mu iya kawai imani da tunani, nazari ko fahimtar shi ba. Domin mu amfana, dole ne mu ‘karɓi’ kowace irin kyauta da aka yi mana.

12 Amma duk iyakar waɗanda suka karɓe shi, wato, masu gaskatawa da sunansa, ya ba su ikon zama ‘ya’yan Allah, 13 wato, waɗanda aka haifa ba daga jini ba, ba daga nufin jiki ko nufin mutum ba, amma daga wurin Allah. (Yohanna 1:12-13)

Haƙiƙa, Linjila yana faɗin Allah cewa

3 …Allah Mai Cetonmu, 4 wanda yake son dukkan mutane su sami ceto… (1 Timothawus 2:3-4)

Shi Mai Ceto ne kuma burinsa shine ‘dukan mutane’ su karɓi kyautarsa ​​domin ya cece su daga zunubi da mutuwa. Idan wannan ne nufinsa, to, samun kyautarsa ​​kawai zai kasance mika wuya ga nufinsa – ainihin ma’anar kalmar ‘Musulmi’ – wanda ya mika wuya. To ta yaya muke samun wannan kyauta? Injila yace

Ai, ba wani bambanci a tsakanin Bayahude da Ba’al’umme. Ubangijin nan ɗaya shi ne Ubangijin kowa, mayalwacin baiwa ne kuma ga dukkan masu addu’a a gare shi. (Romawa 10:12)

Ka lura cewa wannan alkawarin na ‘kowa’ ne. Tunda ya  tashi daga matattu  Isa al Masih yana raye har yanzu. Don haka in ka kira shi zai ji ya ba ka kyautarsa. Ki kira shi ka tambaye shi. Wataƙila ba ku taɓa yin wannan ba. Da ke ƙasa akwai jagora wanda zai iya taimaka muku. Ba waƙar sihiri ba ko takamaiman kalmomin da ke ba da iko ba. Amanar Ibrahim ce muka sanya a Isa al Masih ya ba mu wannan kyauta. Kamar yadda muka dogara gare shi zai ji mu ya amsa. Linjila yana da ƙarfi, amma kuma yana da sauƙi. Jin kyauta don bin wannan jagorar idan kun sami taimako.

Ya Annabi Isa al Masih. Na fahimci cewa da zunubina na rabu da Allah mahaliccina. Ko da yake zan iya ƙoƙari sosai, ƙoƙarina bai huda wannan shingen ba. Amma na gane cewa mutuwarka hadaya ce domin ka wanke zunubaina duka, ka tsarkake ni. Na san ka tashi daga matattu bayan sadaukarwarka don haka na yi imani cewa sadaukarwarka ta wadatar don haka na mika wuya gare ka. Ina rokonka don Allah ka tsarkake ni daga zunubaina, ka yi sulhu da mahaliccina domin in sami rai madawwami. Na gode Isa Masih, da ka yi mini wannan duka, kuma ko yanzu za ka ci gaba da yi mini jagora a rayuwata domin in bi ka a matsayin Ubangijina.

Da sunan Allah, Mai rahama