Kur’ani ya kira Isa (A.S) da ‘al Masih’. Menene ma’anar wannan? Daga ina ya fito? Me ya sa Kiristoci suke kiransa ‘Kristi’? Shin ‘Masih’ iri ɗaya ne da ‘Kristi’ ko kuwa wannan wani sabani ne ko ɓarna? Zabur (Zabura) ya ba da amsoshin waɗannan tambayoyi masu muhimmanci. Amma, don ka fahimci wannan talifin, kana bukatar ka fara karanta talifin da ke kan ‘ Yaya aka fassara Littafi Mai Tsarki? ‘.
Asalin ‘Kristi’
Ina bin tsarin fassarar kamar yadda aka bayyana , ina mai da hankali kan kalmar ‘Almasihu’ da aka yi amfani da ita a cikin Injila na zamani ko Sabon Alkawari. Duba ƙasa don wakilcin gani.
Kuna iya ganin cewa a cikin ainihin Ibrananci na Zabur (a cikin Quadrant #1 ) kalmar ita ce ‘ mashiyach ‘ wanda ƙamus na Ibrananci ya bayyana a matsayin ‘shafaffe ko keɓe’ mutum. Wasu wurare na Zabur (Zabura) sunyi magana akan takamaiman mashiyach wanda aka annabta zai zo. Lokacin da aka haɓaka Septuagint a cikin 250 BC, malaman sun yi amfani da wata kalma a cikin Hellenanci don mashiyach Ibrananci wanda ke da irin wannan ma’anar – Χριστός = Christos . Kalmar ta fito ne daga chrio , wanda ke nufin shafa shi bisa ga al’ada da mai. Wannan kuma shine tushen kalmomi kamar christening .
Saboda haka kalmar Christos an fassara ta da ma’ana (kuma ba a fassara ta da sauti ba) daga Ibrananci ‘ mashiyach’ zuwa Septuagint na Hellenanci don komawa ga wannan takamaiman mutumin. Wannan Quadrant #2 ne . Almajiran Isa (Yesu – A.S) sun fahimci cewa shi ne wannan mutumin da aka yi maganarsa a cikin Septuagint. Saboda haka, sun ci gaba da amfani da kalmar Christos a cikin Linjila (ko Sabon Alkawari) . (sake cikin Quadrant #2 )
Game da wasu harsuna fa?
Amma da Ingilishi na zamani (ko wasu harsuna) an fassara ‘Christos’ daga Hellenanci zuwa Turanci (da sauran harsunan zamani) a matsayin ‘Kristi’. Wannan shine ƙananan rabin adadi mai lakabin #3 . Don haka Turanci ‘Almasihu’ wani takamaiman take daga Zabura na Zabur, wanda aka samo ta hanyar fassara daga Ibrananci zuwa Hellenanci, sannan an fassara shi daga Hellenanci zuwa Turanci. An fassara Zabur Ibrananci kai tsaye zuwa harsunan zamani kuma masu fassara sun yi amfani da kalmomi daban-daban wajen fassara ainihin Ibrananci ‘mashiyach’.
Wasu (kamar Sarki James) sun fassara ‘mashiyach’ na Ibrananci zuwa kalmar Ingilishi da sauti. Wasu (kamar New International) da aka fassara ‘mashiyach’ ta ma’anarsa haka ma ‘Shafaffe’ a cikin waɗannan takamaiman wurare na Zabura (ko Zabur). A kowane hali, ba sau da yawa muna ganin kalmar ‘Kristi’ a cikin Zabura ta Turanci don haka wannan alaƙa da Tsohon Alkawari ba a bayyane yake ba. Amma daga wannan bincike, mun san cewa a cikin Littafi Mai-Tsarki (ko al kitab), ‘Kristi’=’Almasihu’=’Shafaffe’ , kuma yana da takamaiman take.
To daga ina ne ‘Masih’ ya fito a cikin Alkur’ani?
Mun ga yadda ‘Almasihu’=’Almasihu’=’Shafaffe’ waɗanda suke daidai da laƙabi waɗanda kuke samu a sassa daban-daban na Littafi Mai Tsarki (al kitab). Amma yaya game da ‘Kristi’ a Kur’ani fa? Don amsa zan ciro daga adadi na sama wanda ya nuna kwararar Mashiyach->Kristi a cikin Littafi Mai-Tsarki (al kitab).
Hoton da ke ƙasa ya faɗaɗa tsarin don haɗa da Kur’ani na Larabci wanda aka rubuta bayan fassarar Ibrananci da Hellenanci na Littafi Mai-Tsarki (al kitab). Kuna iya ganin cewa na raba quadrant #1 zuwa kashi biyu. Sashe na 1a daidai yake da kafin yin magana da ainihin ‘mashiyach’ a cikin Ibrananci Zabur kamar yadda bayani ya gabata a sama. Sashe na 1b yanzu yana bin wannan kalmar zuwa Larabci. Kuna iya ganin kalmar ‘mashiyach’ an fassara ta (watau da sauti irin wannan) a cikin Alqur’ani (a matsayin مسيح). Sannan, lokacin da masu karatun kur’ani masu jin harshen Larabci suka fassara kalmar zuwa turanci sai suka sake fassara ta da ‘Masih’.
Kristi ya yi tsammani a ƙarni na farko
Da wannan ilimin, bari mu yi wasu dubaru daga Linjila (Linjila). A ƙasa akwai abin da Sarki Hirudus ya yi sa’ad da masu hikima daga Gabas suka zo suna neman sarkin Yahudawa, sanannen bangare na labarin haihuwar Isa (Yesu – A.S). Ka lura, ‘Mai’ ya riga Almasihu, ko da yake ba yana nufin Isa (Yesu-PBUH) musamman ba.
Da sarki Hirudus ya ji haka, sai ya damu ƙwarai, haka kuma dukan mutanen Urushalima. Sai ya tara dukan manyan firistoci da malaman Attaura na jama’a, ya tambaye su inda za a haifi Almasihu.
Matiyu 2:3-4
Za ka iya ganin cewa ainihin ra’ayin ‘ Kristi ’ ya riga ya amince da shi tsakanin Hirudus da mashawartansa na addini—har ma kafin a haifi Isa (Yesu – PBUH)— kuma ana amfani da shi a nan ba tare da ana nufinsa musamman ba. Domin, kamar yadda bayani ya gabata a sama, ‘Almasihu’ ya fito ne daga Zabur (Zabura) da Annabi da Sarki Dawud (Dawuda – A.S) suka rubuta shekaru aru-aru da suka shige, kuma Yahudawa na ƙarni na farko (kamar Hirudus) sun fi karanta shi a cikin Littafi Mai Tsarki. Septuagint na Girka. ‘Almasihu’ (kuma har yanzu) lakabi ne , ba suna ba. Daga nan za mu iya watsi da ra’ayoyin masu ban dariya cewa ‘Almasihu’ ƙirƙira ce ta Kirista ko wani sabon abu da wani kamar Sarkin Roma Constantine na 300 AD wanda fina-finai kamar su ya shahara.Da Vinci Code . Laƙabin ya kasance shekaru ɗaruruwan kafin a sami Kiristoci ko kuma kafin Constantine ya hau mulki.
Annabcin ‘Almasihu’ a Zabur
Bari mu kalli waɗannan abubuwan da suka faru na farko na laƙabin annabci ‘Kristi’ a Zabur (Zabura), wanda Annabi Dawuda (Dawuda – A.S) ya rubuta a shekara ta 1000 BC – nesa, nesa da haihuwar Isa (Yesu – A.S).
Sarakunan duniya sun yi tayarwa … Gāba da Ubangiji da Zaɓaɓɓen Sarkinsa. Ubangiji ya yi dariya daga kan kursiyinsa can Sama…Ya ce, “A bisa Sihiyona, dutsena tsattsarka, Na naɗa sarkina.”
Zabura 2:2, 4-6
Zabura ta 2 na Zabur a cikin Septuagint za ta karanta ta hanyar da ke gaba a cikin Septuagint na Hellenanci (na sanya shi da Christos da aka fassara don ku iya ‘ga’ taken Kristi kamar mai karanta Septuagint zai iya)
Sarakunan duniya sun tsaya gāba da Ubangiji da gaba ya Almasihu … Wanda ya hau gadon sarautar sama ya yi dariya; Ubangiji ya yi musu ba’a… yana cewa, “Na naɗa Sarkina a Sihiyona, tsattsarkan tuduna… (Zabura 2)
Yanzu zaku iya ‘ganin’ Kristi a cikin wannan nassi kamar yadda mai karatu na ƙarni na farko zai yi. Kuma fassarar mai zuwa zata kasance tana da ma’ana iri ɗaya:
Sarakunan duniya sun tsaya gāba da Ubangiji da gaba Masihinsa … Wanda ya hau gadon sarautar sama ya yi dariya; Ubangiji ya yi musu ba’a, yana cewa, “Na naɗa Sarkina a Sihiyona, tsattsarkan tuduna… (Zabura 2 na Zabur)
Kwatanta gefe-da-gefe
Amma Zabur (Zabura) ya ci gaba da ƙarin ambaton zuwan Almasihu ko Masih. Na sanya daidaitaccen sashi gefe-da-gefe tare da wanda aka fassara da ‘Kristi’ da kuma ‘Masih’ don ku iya gani.
| Zabura 132- Daga Ibrananci | Zabura 132 – Daga Septuagint | Zabur 132 tare da tafsirin larabci |
| Ya Ubangiji, …10Ka yi wa bawanka Dawuda alkawari,Kada ka rabu da zaɓaɓɓen sarkinka,11Ka yi wa Dawuda muhimmin alkawari,
Ba kuwa za ka ta da alkawarin ba.
Ka ce, “Za naɗa ɗaya daga cikin ‘ya’yanka maza yă zama sarki,
Zai yi mulki a bayanka.
—…17 A nan ne zan naɗa ɗaya daga cikin zuriyar Dawuda
Yake zama babban sarki,
A nan ne kuma zan wanzar da
Mulkin zaɓaɓɓen sarkina.
|
Ya Ubangiji,…10 Domin bawanka Dawuda, kada ka ƙi naka Almasihu.11 Ubangiji ya rantse wa Dawuda, tabbataccen rantsuwa cewa ba zai soke ba. “Zan sa ɗaya daga cikin zuriyarka a kan gadon sarautarka,…17 “Ga shi, zan sa ƙaho ya tsiro wa Dawuda, in kafa fitila domina Almasihu. |
Ya Ubangiji,… Domin bawanka Dawuda, kada ka ƙi naka Har yanzu.11 Ubangiji ya rantse wa Dawuda, tabbataccen rantsuwa cewa ba zai soke ba. “Zan sa ɗaya daga cikin zuriyarka a kan gadon sarautarka,…17 “Ga shi, zan sa ƙaho ya tsiro wa Dawuda, in kafa mini fitila Har yanzu. “ |
Menene za mu iya koya daga wannan?
Za ka iya ganin Zabura ta 132 ta yi magana musamman a nan gaba (“…Zan yi ƙaho ga Dauda (ko Dawud)…”), kamar wurare da yawa a cikin Taurat da Zabur. Wannan yana da mahimmanci a tuna lokacin tantance annabce-annabce. A bayyane yake cewa Zabur yana yin iƙirari da hasashen nan gaba – kuma wannan ba tare da la’akari da Injila ba. Hirudus ya san cewa annabawan Tsohon Alkawari sun yi annabci game da zuwan ‘Kristi’ – shi ya sa ya shirya don wannan sanarwar.
Sai dai ya bukaci masu ba shi shawara su yi bayanin takamammen wannan hasashen domin bai san Zabur sosai ba. An san Yahudawa suna jiran Almasihu (ko Kristi). Kasancewar suna jira ko neman zuwan Almasihunsu ba shi da alaƙa da Isa (ko Isa – A.S) a cikin Linjila ko Sabon Alkawari (tun da suka yi watsi da hakan) sai dai yana da alaƙa da abin da zai faru a gaba. annabce-annabce a cikin Zabur.
Annabcin Taurat & Zabur: kamar kulle tsarin kulle-da-key
Kasancewar Taurat da Zabur musamman sun yi hasashen abin da zai faru ya sa su zama kamar makullin kofa. An ƙera makulli a wata siffa ta yadda takamaiman ‘maɓalli’ da ya dace da sifar zai iya buɗe shi. Haka kuma Tsohon Alkawari kamar kulle yake. Mun riga mun gani a cikin rubuce-rubucen da ke kan babbar sadaukarwar Ibrahim (AS), da Idin Ƙetarewa na Annabi Musa (AS) da kuma alamar Ɗan Budurwa mai zuwa (don Allah a duba idan ba su sani ba) cewa akwai takamaiman annabci na wannan zuwan. mutum.
Zabura ta 132 na Zabur ta kara da cewa ‘Almasihu’ zai fito daga zuriyar Annabi da Sarki Dawud (=Dawuda – PBUH). Don haka ‘kulle’ yana ƙara yin daidai yayin da muke karanta ayoyin annabci cikin Tsohon Alkawali. Zabur bai ƙare da waɗannan annabce-annabce ba. Ya gaya mana dalla-dalla abin da Masih zai kasance kuma zai yi. Muna ci gaba ta cikin Zabur.