Suratul Al’aq (Sura ta 96 – The Clot) tana gaya mana cewa Allah yana koya mana sababbin abubuwa waɗanda ba mu sani ba a da.
Wanda Ya sanar (da mutum) game da alƙalami. – TYa sanar da mutum abin da bai sani ba.
Suratul 96:4-5 (Alaq)
Suratul Rum (Sura ta 30 – Romawa) ta yi bayani dalla-dalla cewa Allah yana yin haka ne ta hanyar yin sakwanni zuwa ga Annabawa domin mu fahimci inda muke cikin kuskure daga bautar Allah ta gaskiya.
Kõ Mun saukar da wani dalĩ li a gare su? Shi kuwa yanã magana da abin da suka kasance sunã shirkin da shi?
Surah 30:35 (Rum)
Waɗannan annabawan suna da iko daga wurin Allah su bayyana mana inda cuɗanyarmu da Allah ba ta dace ba, ko a tunaninmu, maganarmu ko kuma halinmu. Annabi Isa al Masih SAW ya kasance irin wannan malami kuma yana da iko na musamman na fallasa ko da tunanin cikinmu don mu juyo daga duk wani kuskure a ciki. Muna kallon wannan anan. Sai mu kalli alamar ikonsa da aka ba da ta mu’ujizar warkarwa .
Bayan da Shaidan (Iblis ) ya jarabce Isa al Masih (a.s ) ya fara hidima a matsayin annabi ta hanyar koyarwa. Koyarwarsa mafi dadewa da aka rubuta a cikin Injila ana kiransa Huduba bisa Dutse . Kuna iya karanta cikakkiyar Huɗuba a kan Dutse a nan . Muna ba da bayanai dalla-dalla a ƙasa, sannan mu yi alaƙa da koyarwar Isa al Masih ga abin da Annabi Musa ya annabta a cikin Attaura .
Isa al Masih (a.s) ya koyar da cewa:
Koyarwar Yesu a kan FushiKun dai ji an faɗa wa mutanen dā, ‘Kada ka yi kisankai, kowa ya yi kisa kuwa, za a hukunta shi.’ 22 Amma ni ina gaya muku, kowa yake fushi da ɗan’uwansa ma, za a hukunta shi. Kowa ya ce da ɗan’uwansa wawa, za a kai shi gaban majalisa. Kowa kuma ya ce, ‘Kai wofi!’ hakkinsa shiga Gidan Wuta.
23Saboda haka, in kana cikin miƙa sadakarka a kan bagadin hadaya, a nan kuma ka tuna ɗan’uwanka na da wata magana game da kai, 24sai ka dakatar da sadakarka a gaban bagadin hadaya tukuna, ka je ku shirya da ɗan’uwanka, sa’an nan ka zo ka miƙa sadakarka.
25Ka hanzarta shiryawa da mai ƙararka tun kuna tafiya gaban shari’a, don kada mai kararka ya bashe ka ga alƙali, alƙali kuma ya miƙa ka ga dogari, a kuma jefa ka a kurkuku. 26Hakika ina gaya maka, ba za ka fita daga nan ba, sai ka biya duk, babu sauran ko anini.”
25 “Settle matters quickly with your adversary who is taking you to court. Do it while you are still together on the way, or your adversary may hand you over to the judge, and the judge may hand you over to the officer, and you may be thrown into prison. 26 Truly I tell you, you will not get out until you have paid the last penny.
Koyarwar Yesu a kan Zina
27“Kun dai ji an faɗa, ‘Kada ka yi zina.’ 28Amma ni ina gaya muku, kowa ya dubi mace duban sha’awa, ya riga ya yi zinar zuci ke nan da ita. 29 In idonka na dama yana sa ka yi laifi, to, ƙwaƙule shi ka yar. Zai fiye maka ka rasa ɗaya daga cikin gaɓoɓinka da a jefa duk jikinka ɗungum a Gidan Wuta. 30In kuma hannunka na dama, yana sa ka yi laifi, to, yanke shi ka yar. Zai fiye maka ka rasa ɗaya daga cikin gaɓoɓinka da a jefa jikinka ɗungum a Gidan Wuta.”
Koyarwar Yesu a kan Kisan Aure
31“An kuma ce, ‘Kowa ya saki matarsa, sai ya ba ta takardar saki.’ 32 Amma ni ina gaya muku, kowa ya saki matarsa, in ba a kan laifin zina ba, ya sa ta hanyar zina ke nan. Wanda kuma ya auri sakakkiya, ya yi zina.”
Koyarwar Yesu a kan Rantsuwa
33Har wa yau dai kun ji an faɗa wa mutanen dā, ‘Kada ka rantse a kan ƙarya, sai dai ka cika wa’adin da ka ɗaukar wa Ubangiji.’ 34Amma ni ina gaya muku, kada ma ku rantse sam, ko da sama, domin ita ce kursiyin Allah, 35 ko da ƙasa, domin ita ce matashin ƙafarsa, ko kuma da Urushalima, domin ita ce birnin Babban Sarki. 36Kada kuwa ka rantse da kanka, don ba za ka iya mai da ko gashi ɗaya fari ko baƙi ba. 37Abin da duk za ku faɗa ya tsaya a kan ‘I’ ko ‘A’a’ kawai. In dai ya zarce haka, to, daga Mugun ya fito.”
Koyarwar Yesu a kan Ramawa
38 “Kun dai ji an faɗa, ‘Sakayyar ido, ido ne, sakayyar haƙori kuma haƙori ne.’ 39 Amma ni ina gaya muku, kada ku ƙi a cuce ku. Amma ko wani ya mare ka a kuncin dama, to, juya masa ɗayan kuma. 40 In kuwa wani ya yi ƙararka da niyyar karɓe taguwarka, to, ka bar masa mayafinka ma. 41In kuma wani ya tilasta maka ku yi tafiyar mil guda tare, to, ku yi tafiyar mil biyu ma. 42Kowa ya roƙe ka, ka ba shi, mai neman rance a wurinka kuwa, kada ka hana shi.”
Ƙaunar Magabta
43“Kun dai ji an faɗa, ‘Ka so ɗan’uwanka, ka ƙi magabcinka.’ 44Amma ni ina gaya muku, ku ƙaunaci magabtanku, ku yi wa masu tsananta muku addu’a, 45domin ku zama ‘ya’yan Ubanku wanda yake cikin Sama. Domin yakan sa rana tasa ta fito kan mugaye da kuma nagargaru, ya kuma sako ruwan sama ga masu adalci da marasa adalci. 46 In masoyanku kawai kuke ƙauna, wane lada ne da ku? Ashe, ko masu karɓar haraji ma ba haka suke yi ba? 47In kuwa ‘yan’uwanku kaɗai kuke gayarwa, me kuka yi fiye da waɗansu? Ashe, ko al’ummai ma ba haka suke yi ba? 48 Saboda haka sai ku zama cikakku, kamar yadda Ubanku na Sama take cikakke.”
Matiyu 5:21-48
Masih da Wa’azi akan Dutse
Kuna iya ganin cewa Isa al Masih (A.S) ya koyar da sigar “Kun ji an faɗi… Amma ina gaya muku…”. A cikin wannan tsari, ya fara kawo nakaltowa daga Taurat sannan kuma ya shimfida iyakar umarni zuwa dalilai, tunani da kalmomi. Isa al Masih ya koyar da daukar tsauraran umarni da aka bayar ta hannun Annabi Musa (A.S) kuma ya kara musu wahala !
Amma kuma abin mamaki shi ne yadda yake shimfida umarnin Taurat. Yana yin haka bisa ikonsa. Ya ce a sauƙaƙe ‘Amma ina gaya muku…’ kuma tare da wannan, yana ƙara iyakar umarnin. Wannan wani abu ne da ya bambanta da koyarwar annabi. Kamar yadda Linjila ya bayyana lokacin da ya gama wannan Huduba
Da Yesu ya gama duk wannan magana, sai taro suka yi mamakin koyarwarsa, domin yana koya musu da hakikancewa, ba kamar malamansu na Attaura ba.
Matiyu 7:28-29
Lallai Isa al Masih (A.S) ya koyar a matsayin wanda yake da iko babba. Yawancin annabawa kawai manzanni ne da suke isar da sako daga Allah, amma a nan ya sha bamban. Me yasa Isa al Masih zai iya yin haka? Kamar yadda ‘Masih’ da muka gani a nan shi ne lakabi a cikin Zabur mai zuwa, yana da babban iko. Zabura ta 2 ta Zabur, inda aka fara bayyana taken ‘Masih’ da Allah yake magana da Masih:
Ka yi roƙo, zan kuwa ba ka dukan al’ummai, Dukan duniya kuma za ta zama taka.Zabura 2:8
An bai wa Masih iko bisa al’ummai, har zuwa iyakar duniya. Don haka a matsayinsa na Masih, Isa yana da ikon koyarwa a hanyar da ya yi.
Annabi da Hudubar Dutse
Hasali ma, kamar yadda muka gani a nan, a cikin Attaura, Annabi Musa (A.S) ya annabta zuwan ‘Annabi’, wanda za a lura da shi ta yadda ya koyar. Musa ne ya rubuta
Zan (Allah) tayar musu da wani annabi kamarka daga cikin ‘yan’uwansu. Zan sa magana a bakinsa, zai faɗa musu duk abin da na umarce shi. Duk wanda bai saurari maganata wadda zai faɗa da sunana ba, ni da kaina zan nemi hakkinta a gare shi.
Maimaitawar Shari’a 18: 18-19
A cikin koyarwar hanyar da ya yi, Isa yana nuna ikonsa na Masih kuma yana cika annabcin Musa na Annabi mai zuwa wanda zai koyar da iko mai girma. Shi duka Masih ne kuma Annabi.
Lura cewa wannan umarni ne, ba shawara ba. Bukatarsa ita ce mu zama kamiltattu ! Me yasa? Domin Allah cikakke ne kuma idan za mu kasance tare da shi a Aljanna ba abin da ya wuce kamala da zai yi. Sau da yawa muna tunanin cewa watakila kawai mafi kyau fiye da munanan ayyuka – zai wadatar. Amma da a ce haka ne, da Allah Ya sa mu shiga Aljannarsa, da sai mu ruguza kamalar Aljanna, mu mayar da ita tabarbarewar da muke da ita a duniya. Sha’awarmu, kwadayi, da fushi ne ke lalata rayuwarmu a yau. Idan muka je Aljanna har yanzu muna riko da wannan sha’awa, kwaɗayi da fushi to Aljanna za ta zama da sauri kamar wannan duniyar – cike da matsalolin da kanmu suka yi.
Kai & ni da Hudubar Dutse
Idan ka yi nazarin wannan Huɗuba a kan Dutse da kyau don ka ga yadda ya kamata ka yi biyayya to tabbas ka ruɗe. Ta yaya wani zai iya yin irin waɗannan dokokin da ke magance zukatanmu da muradinmu? Menene manufar Isa al Masih da wannan Huduba? Za mu iya ganin amsar daga ƙarshen jimla.
Saboda haka sai ku zama cikakku, kamar yadda Ubanku na Sama take cikakke.”
Matiyu 5:48
A haƙiƙa, yawancin koyarwar Isa al Masih sun fi mayar da hankali ne a kan zukatanmu maimakon biki na zahiri. Ka yi la’akari da yadda, a wata koyarwa, ya mai da hankali ga zukatanmu.
Ya (Isa) kuma ce, “Abin da yake fita daga cikin mutum yake ƙazanta shi. Don daga ciki ne, wato daga zuciyar mutum, mugayen tunani yake fitowa, kamar su fasikanci, da sata, da kisankai, da zina, da kwaɗayi, da mugunta, da ha’inci, da fajirci, da kishi, da yanke, da girmankai, da kuma wauta.Duk waɗannan mugayen abubuwa daga ciki suke fitowa, suna kuwa ƙazanta mutum.”
Markus 7:20-23
Don haka tsarki a cikinmu yana da matukar muhimmanci kuma ma’aunin da ake bukata shi ne kamala. Allah zai bar ‘madaidaita’ a cikin aljannarsa cikakke. Amma ko da yake hakan yana iya yin kyau a ra’ayi yana kawo babbar matsala: Ta yaya za mu shiga cikin wannan Aljanna idan ba kamiltattu ba ne? Rashin kasancewarmu cikakke zai iya sa mu yanke kauna.
Amma abin da yake so ke nan! Sa’ad da muka fidda rai daga kasancewa da kyau, idan muka daina dogara ga namu cancanta sai mu zama ‘malauci cikin ruhu’. Kuma Isa al Masih, a farkon wannan Huduba baki daya, ya ce:
“Albarka tā tabbata ga waɗanda suka san talaucinsu na ruhu, domin Mulkin Sama nasu ne.
Matiyu 5:3
Mafarin hikima a gare mu shine kada mu watsar da waɗannan koyarwar kamar yadda ba su shafe mu ba. Suna yi! Ma’auni shine ‘ Kama cikakke ‘. Yayin da muka bari wannan ma’auni ya nutse a cikinmu, kuma muka gane cewa ba za mu iya yin hakan ba, to muna farawa a kan Hanya Madaidaici. Mun fara wannan Hanya Madaidaiciya domin, sanin gazawarmu, za mu iya zama a shirye don karɓar taimako fiye da idan muna tunanin za mu iya yin hakan bisa ga cancantar kanmu.