Mun duba makon karshe na Annabi Isa al Masih SAW. Linjila ya rubuta cewa an giciye shi a rana ta 6 – Barka da Juma’a , kuma an tashe shi daga matattu a ranar Lahadi mai zuwa . Taurat da zabura da Annabawadukansu sun hango wannan. Amma me yasa hakan ya faru kuma menene ma’anarta da ku a yau? Anan muna neman fahimtar abin da Annabi Isa al Masih ya bayar, da kuma yadda za mu sami rahama da gafara. Wannan zai taimaka mana mu fahimci fansar Ibrahim da aka kwatanta a cikin suratu As-Saffat (Sura 37), Suratul Fatihah (Sura ta 1 – Mabudi) lokacin da ta roki Allah ya ‘nuna mana tafarki madaidaici’. Haka nan zai taimaka mana mu fahimci dalilin da ya sa ‘Musulmi’ ke nufin ‘mai sallamawa’, da kuma dalilin da ya sa ayyuka na addini kamar alwala da zakka da cin halal su ne kyawawan niyya amma ba su wadatar da kansu zuwa ranar sakamako.
Labari mara kyau – abin da Annabawa suka ce game da dangantakarmu da Allah
Attaura tana karantar da cewa lokacin da Allah ya halicci mutane shi ne
Haka nan fa, Allah ya halicci mutum cikin siffarsa,
cikin siffar Allah, Allah ya halicci mutum,
namiji da ta mace ya halicce su.
Farawa 1:27
Wannan ba yana nufin “siffa” a zahiri ba, sai dai cewa Allah ya sa mu nuna shi ta yadda muke aiki da tunani, tunani, zamantakewa da ruhaniya. An halicce mu don mu kasance cikin dangantaka da shi. Za mu iya ganin wannan dangantakar a cikin zamewar da ke ƙasa. Mahalicci, a matsayin mai mulki mara iyaka, an sanya shi a sama yayin da namiji da mace aka sanya su a kasan faifai tun da mu halittu ne masu iyaka. Kibiya mai haɗawa tana nuna wannan alaƙar.
Allah madaidaici ne a cikin hali, kuma shi mai tsarki ne. Saboda haka Zabur yana cewa
Kai ba Allah mai yarda da aikin kuskure ba ne,
Ba ka yarda da mugunta a gabanka.
5 Ba ka jurewa da ganin mutane masu fāriya,
Kana ƙin mugaye.
Zabura 5: 4-5
Adamu ya yi rashin biyayya guda ɗaya – ɗaya kaɗai – kuma Tsarkin Allah ya buƙaci ya yi hukunci. Littafin Attaura da Alqur’ani cewa Allah ya yi masa rasuwa kuma ya kore shi a gabansa . Haka lamarin yake a gare mu, cewa idan muka yi zunubi ko muka ƙi ta kowace hanya za mu wulakanta Allah. Tun da ba mu aikata bisa ga kamannin da aka halicce mu ba, dangantakarmu da Mahalicci ta lalace. Wannan yana haifar da shinge mai ƙarfi kamar bangon dutse da ke shiga tsakaninmu da Mahaliccinmu.
Zunubanmu suna haifar da ƙaƙƙarfan shamaki tsakaninmu da Allah Mai Tsarki
Huda Katangar Zunubi ta Rigar Addini
Da yawa daga cikinmu suna kokarin huda wannan katanga tsakaninmu da Allah ta hanyar ayyukan addini ko ayyukan da suke samun isassun cancantar warware wannan shinge. Sallah da azumi da Hajji da zuwa masallaci da zakka da zakka su ne hanyoyin da muke neman samun cancantar huda shamaki kamar yadda aka kwatanta a gaba. Fatan shine cancantar addini ta kawar da wani zunubi. Idan ayyukanmu da yawa sun sami isashen cancanta muna fatan soke duk zunubanmu kuma mu sami jinƙai da gafara.
Muna kokarin huda wannan katanga ta hanyar yin ayyuka nagari don samun cancanta a wajen Allah
Amma nawa cancanta muke bukata mu soke zunubi? Menene tabbacinmu cewa kyawawan ayyukanmu za su isa su soke zunubi da huda katangar da ta shiga tsakaninmu da Mahaliccinmu? Shin mun san ko ƙoƙarinmu na kyakkyawar niyya zai wadatar? Ba mu da tabbaci don haka muna ƙoƙarin yin iya gwargwadon abin da za mu iya da fatan zai wadatar a ranar sakamako.
Tare da ayyuka don samun cancanta, da ƙoƙarce-ƙoƙarce don kyakkyawar niyya, da yawa daga cikinmu suna aiki tuƙuru don kasancewa da tsabta. Mu dage da yin alwala kafin sallah. Muna aiki tuƙuru don nisantar mutane, abubuwa da abinci waɗanda ke sa mu ƙazanta. Amma annabi Ishaya ya bayyana cewa:
Dukanmu muka cika da zunubi
har ayyukanmu mafi kyau ƙazamai ne duka.
Saboda zunubanmu, muka zama kamar busassun
ganyaye waɗanda iska take faucewa ta tafi da su.Ishaya 64:6
Annabi ya gaya mana cewa ko da mun guje wa dukan abin da zai sa mu ƙazanta, zunubanmu za su sa ‘ayyukanmu na adalci’ su zama marasa amfani kamar ‘yagunan ƙazanta’ wajen tsarkake mu. Wannan mummunan labari ne. Amma yana kara muni.
Mummunan Labarai: Ikon Zunubi da Mutuwa
Annabi Musa s.a.w ya fayyace ma’auni a shari’a karara cewa tana bukatar biyayya gaba daya . Dokar ba ta taɓa faɗi wani abu kamar “ƙoƙari na bin yawancin umarni ba”. Hakika, Dokar ta bayyana sau da yawa cewa aikin da ya ba da tabbacin biyan zunubi shi ne mutuwa . Mun ga a zamanin Nuhu (AS) har ma da matar Ludu (AS) cewa mutuwa ta samo asali ne daga zunubi.
Linjila ya taqaita wannan gaskiyar ta hanya mai zuwa:
Gama sakamakon zunubi mutuwa ne…
Romawa 6:23
“Mutuwa” a zahiri tana nufin ‘rabu’. Lokacin da ranmu ya rabu da jikinmu mu mutu a jiki. Hakazalika, a yanzu ma mun rabu da Allah a ruhaniya kuma mun mutu da ƙazanta a gabansa.
Wannan yana bayyana matsalar begenmu na samun cancantar biyan zunubi. Matsalar ita ce ƙoƙarinmu, cancanta, kyakkyawar niyya, da ayyukanmu, ko da yake ba kuskure ba ne, ba su isa ba domin biyan kuɗin da ake bukata (‘lada’) na zunubanmu shine ‘mutuwa’. Mutuwa ce kawai za ta huda wannan katangar domin tana biyan adalcin Allah. Ƙoƙarinmu na samun cancanta kamar ƙoƙarin magance cutar daji (wanda ke haifar da mutuwa) ta hanyar cin abinci na halal. Cin halal ba sharri ba ne, yana da kyau – kuma mutum ya ci halal – amma ba zai magance cutar daji ba. Don ciwon daji, kuna buƙatar magani daban-daban wanda ke kashe ƙwayoyin cutar kansa zuwa mutuwa.
Don haka ko a cikin kokarinmu da kyakkyawar niyya na samar da cancantar addini, hakika mun mutu ne kuma marasa tsarki a matsayin gawa a wurin Mahaliccinmu.
Zunubinmu yana haifar da mutuwa – Muna kama da gawa marar tsarki a gaban Allah
Ibrahim – yana nuna hanya madaidaiciya
Ya bambanta da Annabi Ibrahim SAW. An ‘ba shi adalci’ , ba don cancantarsa ba amma domin ya gaskata kuma ya amince da alkawarin da aka yi masa. Ya dogara ga Allah don biyan kuɗin da ake buƙata, maimakon samun shi da kansa. Mun gani a cikin babban hadayarsa cewa mutuwa (biyar zunubi) ya biya, ba dansa ba amma a maimakon haka ta wurin ɗan rago da Allah ya tanadar .
Allah ya nuna wa Ibrahim Tafarki Madaidaici – kawai ya dogara ga Alkawarin Allah kuma Allah ya azurta mutuwar zunubi.
Alqur’ani yayi magana akan haka a cikin suratu As-Saffat (Suratu 37- Wadanda suka sanya darajoji) inda yake cewa:
Kuma Muka yi fansar yãron da wani abin yanka, mai girma. Kuma Muka bar (yabo) a kansa a cikin mutãnen ƙarshe. Aminci ya tabbata ga Ibrãhĩm.
Surah 37:107-109 (As-Saffat)
Allah ya ‘fanshi’ (ya biya farashin) kuma Ibrahim ya sami albarka, rahama da gafara, wanda ya haɗa da ‘aminci’.
Labari mai dadi: Aikin Isa al Masih a madadinmu
Misalin annabi yana nan domin ya nuna mana tafarki madaidaici daidai da fatawar Suratul Fatiha (sura 1 – Budewa):
Mai nuna Mulkin Rãnar Sakamako.
Kai muke bauta wa, kuma Kai muke neman taimakonKa.
Ka shiryar da mu ga hanya madaidaiciya.
Hanyar waɗanda Ka yi wa ni’ima, ba waɗanda aka yi wa fushi ba, kuma ba ɓatattu ba.
Suratul 1:4-7 (Fatihah)
Linjila ta bayyana cewa wannan kwatanci ne don ya nuna yadda Allah zai biya zunubi kuma ya ba da magani ga mutuwa da ƙazanta a hanya mai sauƙi amma mai ƙarfi.
Gama sakamakon zunubi mutuwa ne, amma baiwar Allah ita ce rai madawwami a cikin Almasihu Yesu Ubangijinmu.
Romawa 6:23
Har zuwa yanzu, duk ya kasance ‘mummunan labari’. Amma ‘Injil’ a zahiri yana nufin ‘bishara’ kuma a cikin shelar cewa sadaukarwar mutuwar Isa ta isa mu huda wannan shamaki tsakaninmu da Allah muna iya ganin dalilin da ya sa ya zama albishir kamar yadda aka nuna.
Hadayar Isa al Masih – Ɗan Rago na Allah – ya biya ta mutuwa domin zunubi a madadinmu kamar yadda ɗan ragon Ibrahim ya yi.
An yi hadaya da annabi Isa al Masih sannan ya tashi daga matattu a matsayin ‘ya’yan fari . Saboda haka, yanzu ya ba mu sabuwar ransa kuma ba ma bukatar mu ci gaba da kasancewa fursuna na mutuwar zunubi.
Tashin Isa al Masih ‘ya’yan fari ne’. Za mu iya ’yantu daga mutuwa kuma mu sami rai ɗaya daga matattu.
A cikin hadayarsa da tashinsa daga matattu, Isa al Masih ya zama ƙofa ta wurin shingen zunubi da ke raba mu da Allah. Don haka ne Annabi ya ce:
Ni ne ƙofar. Kowa ya shiga ta wurina zai sami ceto, ya kai ya kawo, ya kuma yi kiwo. 10 Ɓarawo yakan zo ne kawai don sata da kisa da hallakarwa. Ni kuwa na zo ne domin su sami rai, su kuma same shi a yalwace.
Yahaya 10:9-10
Isa al Masih ita ce Ƙofar da ke karye ta shingen zunubi da mutuwa
Domin wannan ƙofa, yanzu za mu iya ƙulla dangantakarmu da Mahaliccinmu kafin zunubinmu ya zama shinge. Yanzu, za mu iya tabbata cewa za mu sami jinƙai da gafarar zunubanmu.
Buɗaɗɗen Ƙofar tana mayar da Dangantaka da Mahaliccinmu
Kamar yadda Injila yake cewa:
Domin Allah ɗaya ne, matsakanci kuma ɗaya ne, a tsakanin Allah da mutane, Almasihu Yesu, mutum, 6 wanda ya ba da kansa fansa saboda kowa da kowa. An kuwa yi shaidar wannan a daidai lokacinsa.
1 Timoti 2:5-6
Baiwar Allah gareka
Annabi ya ‘ba da kansa’ domin ‘ dukan mutane ‘. Don haka dole ne wannan ya hada da ku da ni. Ta wurin mutuwarsa da tashinsa daga matattu, ya biya tamanin zama ‘matsakanci’ kuma ya ba mu rai. Ta yaya ake ba da wannan rayuwa?
Gama sakamakon zunubi mutuwa ne, amma baiwar Allah ita ce rai madawwami a cikin Almasihu Yesu Ubangijinmu.
Romawa 6:23
Dole ne a ba da kyauta
Ka lura da yadda aka ba mu. Ana miƙa shi azaman…’ kyauta ‘. Yi tunani game da kyaututtuka. Ko mene ne kyautar, idan da gaske kyauta ce, wani abu ne da ba ka yi aiki ba kuma ba ka samu ta hanyar cancanta ba. Idan ka sami shi kyautar ba za ta zama kyauta ba – zai zama lada! Hakazalika, ba za ku iya cancanta ko ku sami sadaukarwar Isa al Masih ba. Kyauta ce – yana da sauƙi.
Kuma menene kyautar? Ita ce ‘ rai madawwami ‘. Wannan yana nufin cewa zunubin da ya kawo ni da ku mutuwa yanzu an biya shi. Allah yana so ni da ku haka. Yana da wannan iko.
To ta yaya ni da ku zamu sami rai na har abada? Bugu da ƙari, tunanin kyautai. Idan wani yana so ya ba ku kyauta dole ne ku ‘karba’. Duk lokacin da muka sami kyauta da aka yi mana akwai zaɓuɓɓuka biyu kawai. Ko dai za mu iya ƙin kyautar (“A’a na gode”) ko kuma za mu iya karɓa (“Na gode da kyautar. Zan ɗauka”). Don haka dole ne mu sami wannan kyautar. Ba za mu iya kawai imani da tunani, nazari ko fahimtar shi ba. Domin mu amfana, dole ne mu ‘karɓi’ kowace irin kyauta da aka yi mana.
Amma duk iyakar waɗanda suka karɓe shi, wato, masu gaskatawa da sunansa, ya ba su ikon zama ‘ya’yan Allah, 13 wato, waɗanda aka haifa ba daga jini ba, ba daga nufin jiki ko nufin mutum ba, amma daga wurin Allah.
Yahaya 1:12-13
Haƙiƙa, Linjila yana faɗin Allah
Allah Mai Cetonmu, wanda yake son dukkan mutane su sami ceto, …
1 Timoti 2:3-4
Shi Mai Ceto ne kuma burinsa shine ‘dukan mutane’ su karɓi kyautarsa domin ya cece su daga zunubi da mutuwa. Idan wannan ne nufinsa, to, samun kyautarsa kawai zai kasance mika wuya ga nufinsa – ainihin ma’anar kalmar ‘Musulmi’ – wanda ya mika wuya. To ta yaya muke samun wannan kyauta? Inji Injila
Duk wanda kuwa ya yi addu’a da sunan Ubangiji zai sami ceto.”
Romawa 10:13
Ka lura cewa wannan alkawarin na ‘kowa’ ne. Tunda ya tashi daga matattu Isa al Masih yana raye har yanzu. Don haka in ka kira shi zai ji ya ba ka kyautarsa. Ki kira shi ki tambaye shi. Wataƙila ba ku taɓa yin wannan ba. Da ke ƙasa akwai jagora wanda zai iya taimaka muku. Ba waƙar sihiri ba ko takamaiman kalmomin da ke ba da iko ba. Amanar Ibrahim ce muka sanya a Isa al Masih ya ba mu wannan kyauta. Kamar yadda muka dogara gare shi zai ji mu ya amsa. Linjila yana da ƙarfi, amma kuma yana da sauƙi. Jin kyauta don bin wannan jagorar idan kun sami taimako.
Ya ku Annabi Isa al Masih. Na fahimci cewa da zunubina na rabu da Allah mahaliccina. Ko da yake zan iya ƙoƙari sosai, ƙoƙarina bai huda wannan shingen ba. Amma na gane cewa mutuwarka hadaya ce domin ka wanke zunubaina duka, ka tsarkake ni. Na san ka tashi daga matattu bayan sadaukarwarka don haka na yi imani cewa sadaukarwarka ta wadatar don haka na mika wuya gare ka. Ina rokonka don Allah ka tsarkake ni daga zunubaina, ka yi sulhu da mahaliccina domin in sami rai madawwami. Na gode Isa Masih, da ka yi mini wannan duka. Shin ko yanzu za ka ci gaba da yi mini jagora a rayuwata domin in bi ka a matsayin Ubangijina?
Da sunan Allah, Mai rahama.