Menene ya haɗa itacen ɓaure da taurari? Dukansu suna nuna zuwan manyan al’amura kuma gargaɗi ne ga waɗanda ba su shirya ba. Surah ta tis’in da biyar (95) At-Tin (Baure) ta fara da:
Inã rantsuwa da Attinu da Azzaitũn …
Suratul 95:1 (Tin)
Nuna zuwan:
Lalle ne, Mun halitta mutum a cikin mafi kyawon tsayuwa. Sa’an nan, Muka mayar da shi mafi ƙasƙantar masu rauni,
Suratul 95:4-5 (Tin)
Suratul Mursalat (Manzanni), Surah at-Takwir (juyin mulki), da Suratul Infitar (Tsinke) suna bayyana cewa taurari za su dushe, kuma wannan yana nuni da zuwan wani abu mai girma.
To, idan taurãri aka shãfe haskensu. Kuma, idan sama aka tsãge ta. Kuma, idan duwãtsu aka nike su.
Suratul 77:8-10 (Mursalat)Idan rãna aka shafe haskenta,Kuma idan taurãri suka gurɓãce (wani ya shiga a cikin wani). Kuma idan duwãtsu aka tafiyar da su.
Suratul 81:1-3 (Takwir)Idan sama ta tsãge. Kuma idan taurãri suka wãtse. Kuma idan tẽkuna aka facce su.
Suratul 82:1-3 (Infitar)
Menene waɗannan ke nufi? Annabi Isa al Masih A.S yayi bayani a makonsa na karshe. Na farko bita mai sauri.
Bayan shiga Urushalima a ranar Lahadi tara (9) ga Nisan bisa ga annabawa Daniyel da Zakariya , sannan suka shiga Haikali a ranar Litinin goma (10) ga Nisan bisa ka’idodin Annabi Musa SAW a Taura don a zaba a matsayin ɗan rago na Allah, an ƙi Annabi Isa al Masih A.S. tada shugabannin Yahudawa. Hasali ma, sa’ad da yake share Haikali, sun fara shirin yadda za su kashe shi. Linjila ya rubuta abin da annabi Isa al Masih ya yi a gaba:
La’antar Bishiyar ɓaure
17 Sai ya bar su (shugabannin Yahudawa a Haikali a ranar goma (10) ga Nisan), ya fita daga birnin, ya tafi Betanya, ya sauka a can.
18 Kashegari da sassafe (Talata sha daya (11) ga Nisan, Rana ta uku) yana komowa birni, sai ya ji yunwa. 19 Da ya ga wani ɓaure a gefen hanya, ya je wurin, amma bai sami kome ba, sai ganye kawai. Sai ya ce wa ɓauren, “Kada ka ƙara yin ‘ya’ya har abada!” Nan take ɓauren ya bushe.
Matiyu 21: 17-19
Mutane da yawa suna mamakin dalilin da ya sa Isa al Masih ya yi magana kuma ya bushe itacen ɓaure. Linjila ba ta yi bayani kai tsaye ba, amma annabawan da suka gabata za su iya taimaka mana mu fahimta. Waɗannan annabawan, sa’ad da suke gargaɗin shari’a mai zuwa za su yi amfani da siffar itacen ɓaure da ke bushewa. Ka lura da siffar itacen ɓaure mai bushewa a cikin gargaɗin annabawan da suka gabata:
Kurangar inabi ta bushe, Itatuwan ɓaure kuma sun yi yaushi,
Rumman, da dabino, da gawasa,
Da dukan itatuwan gonaki sun bushe.
Murna ta ƙare a wurin mutane.
Yowel 1:12“Na sa darɓa, da domana
Su lalatar da amfanin gonakinku.
Fāra kuma ta cinye lambunanku
Da gonakin inabinku, da itatuwan ɓaurenku,
Da na zaitun ɗinku.
Duk da haka ba ku komo wurina ba
Amos 4:9Ba sauran iri a rumbu. Kurangar inabi kuma, da itacen ɓaure, da rumman, da itacen zaitun ba su ba da amfani ba tukuna.
Haggai 2:19Za a murtsuke rana, da wata, da taurari su zama ƙura.
Sararin sama zai shuɗe kamar yadda ake naɗe littafi,
taurari kuma su faɗo kamar
yadda ganyaye suke karkaɗewa daga itacen inabi ko na ɓaure.
Ishaya 34:4“Ni Ubangiji na ce,
‘Sa’ad da zan tattara su kamar amfanin gona,
Sai na tarar ba ‘ya’ya a kurangar inabi,
Ba ‘ya’ya kuma a itacen ɓaure,
Har ganyayen ma sun bushe.
Abin da na ba su kuma ya kuɓuce musu.
Ni Ubangiji na faɗa.’ ”
Irmiya 8:13
Annabi Yusha’u PBUH ya ci gaba, yana amfani da itacen ɓaure a matsayin misalin Isra’ila sannan ya furta la’ana:
Ubangiji ya ce, “Na iske Isra’ila a jeji kamar inabi,
Na ga kakanninku kamar nunan fari na ‘ya’yan ɓaure,
Amma da suka zo Ba’al-feyor, sai suka keɓe kansu ga Ba’al.
Suka zama abin ƙyama kamar abin da suke ƙauna.
11 Darajar Ifraimu za ta tashi kamar tsuntsu,
Ba haihuwa, ba juna biyu, ba ɗaukar ciki!
12 Ko sun goyi ‘ya’ya,
Zan sa su mutu tun ba su balaga ba.
Tasu ta ƙare sa’ad da na rabu da su!”…
16 An ka da mutanen Ifraimu, saiwarsu ta bushe.
Ba za su yi ‘ya’ya ba.
Ko ma sun haihu, zan kashe ‘ya’yan nan nasu waɗanda suke ƙauna.”17 Allahna zai ƙi su
Domin ba su yi masa biyayya ba.
Za su zama masu yawo cikin al’ummai.Yusha’u 9:10-12, 16-17; (lura Ifraimu = Isra’ila)
Waɗannan la’anar sun cika da halaka ta farko da aka yi wa Urushalima a shekara ta Dari biyar da tamanin da shida (586) K.Z. (duba a nan don tarihin Yahudawa). Sa’ad da annabi Isa al Masih ya bushe itacen ɓaure, a alamance yana annabcin wani halaka da ke zuwa na Urushalima da kuma bautar Yahudawa daga ƙasar.
Bayan ya la’anci itacen ɓaure, Isa al Masih ya ci gaba da tafiya Haikali, yana koya wa jama’a, yana yi wa shugabannin Yahudawa muhawara. Ya yi gargadi da yawa game da hukuncin Allah. Linjila ta rubuta koyarwar kuma sun nan.
Annabi Yana Hasashen Alamomin Dawowarsa
Annabi Isa al Masih ya ƙare da annabcin duhu na rugujewar Haikalin Yahudawa a Urushalima. A lokacin, wannan haikalin yana ɗaya daga cikin gine-gine mafi ban sha’awa a dukan daular Roma. Amma Linjila ya rubuta cewa ya hango rugujewarta. Wannan ya fara bahasin komawarsa duniya, da alamomin dawowar sa. Linjila ya rubuta koyarwarsa
Yesu ya fita Haikalin, yana cikin tafiya, sai almajiransa suka zo suka nuna masa gine-ginen Haikalin. 2 Amma ya amsa musu ya ce, “Kun ga duk waɗannan ko? Hakika, ina gaya muku, ba wani dutsen da za a bari nan a kan ɗan’uwansa ba a baje shi ba.”
3 Yana zaune a kan Dutsen Zaitun sai almajiransa suka zo wurinsa a kaɗaice, suka ce, “Gaya mana, yaushe za a yi waɗannan abubuwa? Mece ce kuma alamar dawowarka, da ta ƙarewar zamani?”
Matiyu 24:1-3
Annabin ya fara da annabcin halakar Haikalin Yahudawa. Mun sani a cikin tarihi cewa wannan ya faru a shekara ta saba’in (70) AZ Sa’an nan da maraice ya bar Haikali ya kasance a Dutsen Zaitun a wajen birnin Urushalima. Tun lokacin da ranar Yahudawa ta soma da faɗuwar rana, rana ta hudu a mako ce, Laraba goma sha biyu (12) ga Nisan, sa’ad da ya amsa tambayarsu kuma ya koyar game da ƙarshen zamani da kuma dawowar sa.
4 Sai Yesu ya amsa musu ya ce, “Ku kula fa kada kowa ya ɓad da ku,5 domin mutane da yawa za su zo da sunana, suna cewa, su ne Almasihu, har su ɓad da mutane da yawa. 6 Za ku kuma riƙa jin labarin yaƙe-yaƙe da jitajitarsu. Kada fa hankalinku ya tashi, don lalle ne a yi haka, amma ƙarshen tukuna. 7 Al’umma za ta tasar wa al’umma, mulki ya tasar wa mulki. Za a kuma yi yunwa da raurawar ƙasa a wurare dabam dabam. 8 Amma fa duk wannan masomin azaba ne tukuna.
9 “Sa’an nan za su bashe ku, a ƙuntata muku, su kuma kashe ku. Duk al’ummai za su ƙi ku saboda sunana.10 A sa’an nan da yawa za su yi tuntuɓe, su ci amanar juna, su kuma ƙi juna. 11 Annabawan ƙarya da yawa za su firfito, su ɓad da mutane da yawa. 12 Saboda kuma yaɗuwar mugun aiki, sai ƙaunar yawancin mutane ta yi sanyi. 13 Amma duk wanda ya jure har ƙarshe, zai cetu. 14 Za a kuma yi bisharar nan ta Mulkin Sama ko’ina a duniya domin shaida ga dukkan al’ummai. Sa’an nan kuma sai ƙarshen ya zo.”
15 “Don haka sa’ad da kuka ga mummunan aikin saɓo mai banƙyama, wanda Annabi Daniyel ya faɗa, an tsai da shi a Wuri Mai Tsarki (mai karatu fa yă fahimta), 16 to, sai waɗanda suke ƙasar Yahudiya su gudu su shiga duwatsu. 17 Wanda yake soro, kada ya sauko garin ɗaukar wanda yake a gidansa. 18 Wanda yake a gona kuma, kada ya koma garin ɗaukar mayafinsa. 19 Kaiton masu juna biyu da masu goyo a wannan lokaci! 20 Ku yi addu’a kada gudunku ya zo da damuna, ko ran Asabar. 21 A lokacin nan za a yi wata matsananciyar wahala, irin wadda ba a taɓa yi ba tun farkon duniya har ya zuwa yanzu, ba kuwa za a ƙara yi ba har abada.
22 Ba don an taƙaita kwanakin nan ba, da ba ɗan adam ɗin da zai tsira. Amma sabili da zaɓaɓɓun nan za a taƙaita kwanakin. 23 A sa’an nan kowa ya ce muku, ‘Kun ga, ga Almasihu nan!’ ko, ‘Ga shi can!’ kada ku yarda. 24 Don almasihan ƙarya da annabawan ƙarya za su firfito, su nuna manyan alamu da abubuwan al’ajabi, don su ɓad da ko da zaɓaɓɓu ma in dai zai yiwu. 25 To, na dai gaya muku tun da wuri.
26 Saboda haka in sun ce da ku, ‘Ga shi can a jeji,’ kada ku fita. In kuwa sun ce, ‘Yana can cikin lolloki,’ kada ku yarda. 27 Kamar yadda walƙiya take wulgawa walai daga gabas zuwa yamma, haka komowar Ɗan Mutum za ta zama. 28 Inda mushe yake, ai, a nan ungulai sukan taru.
29 “Bayan tsabar wahalar nan,
nan da nan sai a duhunta rana,
wata kuma ba zai yi haske ba.
Taurari kuma za su farfaɗo daga sararin sama,
za a kuma girgiza manyan abubuwan da suke sararin sama.30 A sa’an nan ne alamar Ɗan Mutum za ta bayyana a sararin sama, duk kabilan duniya kuma za su yi kuka, za su ga Ɗan Mutum yana zuwa kan gajimare, da iko da ɗaukaka mai yawa. 31 Zai kuwa aiko mala’ikunsa su busa ƙaho mai tsananin ƙara, su kuma tattaro zaɓaɓɓunsa daga gabas da yamma, kudu da arewa, wato, daga wannan bangon duniya zuwa wancan.”
Matiyu Aya ta 4-31
Anan annabi Isa al Masih ya kalli halakar Haikali da ke zuwa. Ya koyar da cewa lokacin daga halakar Haikali zuwa dawowar sa zai zama bala’i da yawa, girgizar ƙasa, yunwa, yaƙe-yaƙe, da tsananta wa mabiyansa. Duk da haka, ya annabta cewa za a ‘yi wa’azin Linjila cikin dukan duniya’ (aya 14). Kamar yadda duniya ta koya game da Masih, za a sami yawan annabawan ƙarya da da’awar ƙarya. Ainihin alamar dawowar sa a tsakiyar yaƙe-yaƙe, hargitsi da damuwa zai zama tashin hankali na rana, wata da taurari. Ko ta yaya za su yi duhu.
Za mu iya ganin cewa yaki, damuwa da girgizar kasa suna karuwa – don haka lokacin dawowar sa yana kusa. Amma har yanzu babu wata hargitsi a cikin sama – don haka dawowar sa ba ta nan ba tukuna. Amma yaya kusa muke? Don amsa wannan tambaya, Isa al Masih ya ci gaba
32 “Ku yi koyi da itacen ɓaure. Da zarar rassansa sun fara sakuwa, suna toho, kun san damuna ta yi kusa ke nan. 33 Haka kuma in kun ga duk waɗannan abubuwa, ku sani ya kusato, a bakin ƙofa ma yake. 34 Hakika, ina gaya muku, zamanin nan ba zai shuɗe ba sai duk abubuwan nan sun auku.35 Sararin sama da kasa za su shuɗe, amma maganata ba za ta shuɗe ba.”
Ka tuna da itacen ɓaure, alamar Isra’ila, wadda ya la’anta kuma ya bushe a ranar da? Sa’ad da aka halaka Haikali a shekara ta Saba’in 70 A.Z., Isra’ilawa sun bushe kuma ya yi bushewa na shekaru dubbai. Annabin ya gaya mana mu nemi ganyaye na kore da ganyaye masu fitowa daga itacen ɓaure – sa’an nan za mu san lokacin ya kusa. Zamaninmu ya ga canji a ‘itacen ɓaure’ kamar yadda Yahudawa suka koma Isra’ila. Hakika, wannan ya ƙara yaƙe-yaƙe, wahala da matsaloli a zamaninmu, amma hakan bai kamata ya ba mu mamaki ba tun da annabi ya yi gargaɗi game da hakan a cikin koyarwarsa. A hanyoyi da yawa, har yanzu akwai matattu ga wannan ‘itacen’, amma ganyen ɓaure suna fara yin kore.
Wannan ya kamata mu yi taka tsantsan da lura a wannan zamani namu tunda Annabi ya gargade mu da rashi yin sakaci da halin ko-in-kula game da dawowar sa.
36 “Amma fa wannan rana da wannan sa’a ba wanda ya sani, ko mala’ikun da yake Sama, ko Ɗan, sai dai Uban kaɗai. 37 Kamar yadda aka yi a zamanin Nuhu, haka dawowar Ɗan Mutum za ta zama. 38 Kamar a kwanakin nan ne gabannin Ruwan Tsufana, ana ci, ana sha, ana aure, ana aurarwa, har ya zuwa ranar da Nuhu ya shiga jirgi, 39 ba su farga ba har Ruwan Tsufana ya zo ya share su. Haka komowar Ɗan Mutum za ta zama. 40 A sa’an nan za a ga mutum biyu a gona, a ɗau ɗaya, a bar ɗaya. 41 Za a ga mata biyu suna niƙa, a ɗau ɗaya, a bar ɗaya.
42 To, ku zauna a faɗake fa, don ba ku san ranar da Ubangijinku zai dawo ba. 43 Amma dai ku sani, da maigida zai san ko a wane lokaci ne da dare ɓarawo zai zo, da ya zauna a faɗake ya hana a shigar masa gida. 44 Don haka ku ma sai ku zauna a kan shiri, domin a lokacin da ba ku zata ba, Ɗan Mutum zai zo.”
45 “Wane ne amintaccen bawan nan mai hikima, da ubangidansa ya ba shi riƙon gidansa, yă riƙa ba su abincinsu a kan kari? 46 Albarka tā tabbata ga bawan da in ubangidansa ya dawo zai samu yana yin haka. 47 Hakika, ina gaya muku, sai ya ɗora shi a kan dukan mallakarsa. 48 Amma in bawan nan mugu ne, ya kuma ce a ransa, ‘Ubangidana ya jinkirta zuwansa,’ 49 sa’an nan ya soma dūkan abokan bautarsa, yana ci yana sha tare da mashaya, 50 ai, ubangidan wannan bawa zai zo a ranar da bai zata ba, a kuma lokacin da bai sani ba, 51 yă farfasa masa jiki da bulala, ya ba shi rabonsa tare da munafukai. Nan za a yi kuka da cizon baki.”
Matiyu 24:1-51
Isa al Masih ya ci gaba da koyarwa a cikin Linjila game da dawowar sa a nan .
Takaitacciyar Rana ta Uku da Rana ta Hudu
Jadawalin da aka sabunta ya nuna yadda annabi Isa al Masih ya la’anci bishiyar ɓaure a rana ta Uku – Talata – gabanin doguwar muhawara da shugabannin Yahudawa. Wannan aikin a alamance annabci ne na Isra’ila. Sa’an nan, a ranar Laraba, Rana ta hudu, ya kwatanta alamun dawowar sa – mafi girma shi ne duhun dukan jikunan sama.
Sai ya gargaɗe mu duka mu kula sosai don dawowar sa. Tun da yanzu muna iya ganin itacen ɓaure ya sake zama kore, ya kamata mu yi rayuwa a hankali da tsaro.
Linjila ya ba da labarin yadda Shaidan (Iblis) ya yi gaba da Annabi a rana ta Biyar, wanda za mu duba na gaba .
[i] Da yake kwatanta kowace rana a wannan makon, littafin Luka ya taƙaita cewa: “Kowace rana Yesu yana koyarwa a haikali, kuma kowace maraice yakan fita ya kwana a kan tudu da ake kira Dutsen Zaitun” (Luka 21:37)