Lutu (ko Lutu a cikin Attaura/Bible) ɗan wan Ibrahim ne . Ya zaɓi ya zauna a birni cike da miyagu. Allah ya yi amfani da wannan yanayin a matsayin alamar annabci ga dukan mutane. Amma menene alamun? Don amsa wannan muna bukatar mu mai da hankali sosai ga mutane daban-daban a cikin wannan asusun. Danna nan don karanta asusun a cikin Taurat da Alqur’ani.
A cikin Attaura da Alkur’ani, za mu iya ganin cewa akwai gungu uku na mutane, da kuma mala’iku (ko manzanni) na Allah. Bari mu yi tunani game da kowane bi da bi.
Mutanen Saduma
Waɗannan mutanen sun kasance masu kangara. Waɗannan mutanen suna begen su yi wa wasu maza fyaɗe (da gaske mala’iku ne, amma da yake mutanen Saduma suna tunanin su maza ne, suna shirin yi musu fyaɗe). Irin wannan zunubi ya yi muni har Allah ya ƙudura ya yi hukunci a kan dukan birnin. Hukuncin ya yi daidai da hukuncin da aka yanke wa Adamu. Da farko Allah ya gargaɗi Adamu cewa hukuncin zunubi mutuwa ne. Babu wani irin hukunci (kamar duka, dauri da sauransu) da ya isa. Allah ya ce wa Adamu
“…ba za ka ci ba, gama a ranar da ka ci shi za ka mutu lalle.”
Farawa 2:17
Hakazalika, hukuncin zunuban mutanen Saduma shi ne su ma sun mutu. Hakika, Allah zai halaka dukan birnin da dukan waɗanda suke cikinsa da wuta daga sama. Wannan misali ne na wani tsari da Linjila ya yi bayani daga baya:
Gama sakamakon zunubi mutuwa ne
Romawa 6:23
Surukin Lutu
A cikin labarin Nuhu , Allah ya hukunta dukan duniya, kuma ya yi daidai da alamar Adamu, hukuncin mutuwa ne a cikin babban ruwan tufana. Amma Attaura da Kur’ani sun gaya mana cewa duk duniya a lokacin ta kasance ‘mugunta’. Allah ya hukunta mutanen Saduma, domin su ma sun kasance masu kangara. Da waɗannan bayanan kawai, na iya jarabtu in yi tunanin cewa na tsira daga hukuncin Allah domin ni ba mugu ba ne. Bayan haka, na yi imani da Allah, na aikata abubuwa masu kyau da yawa, kuma ban taba aikata munanan ayyuka ba.
To ina lafiya?
Alamar Lutu tare da surukansa tana yi mini gargaɗi. Ba sa cikin gungun maza da ke kokarin aikata fyaden luwadi. Duk da haka, ba su ɗauki gargaɗin hukunci mai zuwa da muhimmanci ba. Haƙiƙa, Taurat ya gaya mana cewa suna tsammanin ‘shi (Lutu) yana wasa ne’. Shin makomarsu ta bambanta da ta sauran mutanen garin? A’a! Haka suka sha wahala. Ba wani bambanci tsakanin surukan nan da mugayen mutanen Saduma. Alamar anan ita ce dole kowa ya ɗauki waɗannan gargaɗin da mahimmanci. Ba don karkatattu mutane ba ne kawai.
Matar Lutu
Matar Lutu babbar alama ce a gare mu. A cikin Taurat da Qur’ani ita ma ta halaka tare da sauran mutane. Ita ce matar Annabi. Amma dangantakarta ta musamman da Lutu bai cece ta ba duk da cewa ita ma ba ta yin luwadi kamar yadda mutanen Saduma suka yi. Mala’iku sun umurce su da cewa:
‘Kada wani daga gare ku ya waiwaya’ (Suratul 11:81) The Hud or
‘Kada ka waiwaya baya’
Farawa 19:17
Taurat yana gaya mana:
Amma matar Lutu da take bin bayansa ta waiwaya, sai ta zama surin gishiri.
Farawa 19:26
Taurat bata fayyace daidai abinda ‘kallonta take nufi ba. Amma a bayyane take, ta yi tunanin za ta iya yin watsi da ko da wani ƙaramin umurni daga Allah kuma tana tunanin ba zai dame ta ba. Makomarta – tare da ‘kananun’ zunubi – iri ɗaya ne da mutanen Saduma tare da ‘babban’ zunubi – mutuwa. Wannan wata muhimmiyar alama ce da za ta kiyaye mu daga tunanin cewa wasu ‘kananan’ zunubai ba a keɓe su daga hukuncin Allah. Matar Lutu ta gargaɗe mu game da wannan mugun tunani.
Lũɗu da Allah da Manzanni
Kamar yadda muka gani a cikin alamar Adamu , lokacin da Allah Ya hukunta shi kuma ya azurta rahama. A cikin wannan hukunci, Allah ya yi tanadin tufafin fata. Tare da Nuhu , a lokacin da Allah Ya yi hukunci kuma ya ba da rahama ta cikin jirgin. Har ila yau, Allah, ko da a cikin hukuncinsa, ya kiyaye shi ma ya yi rahama. Taurat ya siffanta shi da cewa:
Amma da ya yi ta ja musu rai, sai mutanen suka kama hannunsa, da na matarsa, da na ‘ya’yansa biyu mata, saboda jinƙan da Ubangiji ya yi masa, suka fitar da shi suka kai shi a bayan birnin.
Farawa 19:16
Menene za mu iya koya daga wannan? Kamar yadda yake a cikin Alamomin farko, Rahama ta kasance ta duniya amma an ba da ita ta hanya ɗaya kawai – tana jagorantar su daga cikin birni. Allah bai ba da misali ba, ta hanyar samar da matsuguni a cikin garin da zai iya jurewa wuta daga sama. Akwai hanya ɗaya kawai don karɓar rahamar – ku bi mala’iku daga cikin birni. Allah bai yi wa Lutu da iyalansa wannan rahama ba domin Lutu ya kasance cikakke. A haƙiƙa, a cikin Attaura da Kur’ani, mun ga cewa Lutu ya yarda ya miƙa ’ya’yansa mata ga waɗanda suka yi fyaɗe – ba kyauta mai daraja ba. Har ma Taurat ya gaya mana cewa Lutu ya yi shakka a lokacin da mala’iku suka gargaɗe shi. Ko a cikin wannan duka sai Allah ya kara masa rahama ta hanyar ‘kame shi da fitar da shi.
Dole ne Mu Samu Tsawaita Rahma
Wannan alama ce a gare mu: Allah zai yi mana rahama, kuma ba ya dogara ga cancantar mu. Amma mu, kamar Lutu a gabanmu, muna bukatar mu sami wannan rahamar domin ta taimake mu. Surukai ba su karba ba don haka ba su amfana da shi ba.
Attaura ya gaya mana cewa Allah ya kara wa Lutu wannan rahamar domin baffansa, Annabi Ibrahim (A.S) ya yi masa addu’a (duba nassi a cikin Farawa a nan ). Taurat ta ci gaba da alkawarin da Allah ya yi na cewa zai albarkaci dukkan al’ummar duniya ta hannun Ibrahim A.S. Ya kamata wannan alkawarin ya faɗakar da mu domin ko da wanene mu, ko wane yare muke, ko wane addini muke da shi, ko kuma inda muke zama za mu iya sanin cewa ni da kai muna cikin ‘dukan al’ummai a duniya. Ceton Ibrahim ya sa Allah ya kara wa Lutu rahama, duk da cewa bai cancanta ba. To, balle ãyõyin Ibrãhĩm zã su yi rahama a gare mu, waɗanda suke daga dukan al’ummai? Da wannan tunanin, za mu ci gaba a cikin Taurat ta duba gaba ga Alamomin Ibrahim .