Lokacin da nake magana game da sadaukarwar ɗan Annabi Ibrahim (A.S) , abokaina sun nace cewa ɗan da aka miƙa shi ne Isma’il (ko Isma’il). Shi ne babban dan Ibrahim (A.S) Hajara. Don haka abin da Alkur’ani ya ce game da hakan ya ba ni mamaki da na yi shawara da shi. Abin ya bawa abokaina mamaki. Alama ta 3 ta Ibrahim ta duba wannan muhimmin al’amari, kuma an nakalto Alkur’ani cikakke a nan. To me yake cewa? Mu sake maimaita takamaiman ayah.
TTo, a lõkacin da ya isa aiki tãre da shi, ya ce: “Ya ƙaramin ɗãna! Lalle ne inã gani, a ciki barci, lalle inã yanka ka. To, ka dũba mẽ ka gani?” (Yãron) ya ce: “Ya, Bãbãna! Ka aikata abin da aka umurce ka, zã ka sãme ni, in Allah Ya so, daga mãsu haƙuri.”
Suratul 37:102 (Al-Saffat )
Alkur’ani bai ambaci sunan dan da Ibrahim (AS) ya yi hadaya ba. Don haka bari mu ƙara yin bincike da nazari sosai. Idan aka bincika Alqur’ani gaba ɗaya za ku iya tabbatar da cewa ya ambaci sunansa sau 12.
- Biyu daga cikin waɗannan lokuta sun ambace shi tare da Ibrahim mahaifinsa (2:125; 2:127).
- Biyar daga cikin waɗannan lokatai sun ambace shi tare da Ibrahim da ɗan’uwansa Ishaku (3:84, 4,163; 2:133; 2:136, 2:140).
- Sauran ayoyi biyar sun ambace shi ba tare da ubansa Ibrahim ba, amma a cikin jerin sunayen sauran annabawa (6:86; 14:39; 19:54; 21:85; 38:48).
Sau biyun da suka ambace shi shi kadai tare da babansa Ibrahim (A.S) suna magana akan yin sallah tare da shi. Ba su tattauna sadaukarwar ba.
Kuma a lõkacin da Muka sanya ¦ãkin ya zama makõma ga mutãne, da aminci, kuma ku riƙi wurin salla daga Maƙãmi Ibrãhĩm, kuma Muka yi alƙawari zuwa ga Ibrãhĩm, da Ismã’ila da cẽwa: “Ku tsarkake ¦ãkiNa dõmin mãsu ɗawãfi da mãsu lizimta da mãsu rukũ’i, mãsu sujada.”
Maraƙi:125Kuma a lõkacin da Ibrãhĩm yake ɗaukaka harsãshin gini ga ¦ãkin, da Ismã’ĩla (suna cẽwa:) “Yã Ubangijnmu! Ka karɓa daga gare mu, lalle ne Kai, Kai ne Mai ji, Mai sani.
Maraƙi:127
Kur’ani mai girma bai taba bayyana cewa Ibrahim ya mika wa Isma’il hadaya ba. A d’aya d’aya na maganar taron, kawai ta ce ‘dan’. To, me ya sa mutane da yawa suka nace cewa Ibrahim ya ba da Isma’il maimakon Ishaku (wanda shi ne ƙaramin ɗan Saratu)?
Tafsirin Layya Dan Ibrahim
Yusuf Ali hamshakin mai tafsirin kur’ani ne kuma mai tafsirin kur’ani. Akwai tafsirinsa na suratu As-Saffat a http://www.quran4u.com/Tafsiraya/037%20Saffat.pdf
Tafsirin nassin hadaya yana da bayanai biyu masu zuwa a kan dan da aka yanka:
4071 Wannan ya kasance a cikin ƙasa mai albarka ta Siriya da Falasdinu. Yaron da aka haifa haka ne, a cewarsa Al’adar musulmi, ɗan fari na Ibrahim, wato, Ismail. Sunan da kansa ya fito daga tushen Samiya, don ji, domin Allah ya ji addu’ar Ibrahim (aya 100). Shekarun Ibrahim lokacin da aka haifi Ismail yana da shekara 86 (Far. 16:16).
Dalilin Yusuf Ali anan shine ‘al’adar musulmi’.
4076 Za a iya kwatanta sigarmu da sigar Yahudawa da Kirista ta Tsohon Alkawari na yanzu. Al’adar Yahudawa, domin ta ɗaukaka ƙaramin reshe na iyali, wanda ya fito daga zuriyar Ishaku, kakan Yahudawa, a kan babban reshe, wanda ya fito daga zuriyar Isma’il, kakan Larabawa, yana nufin wannan hadaya ga Ishaku (Far. 22). : 1-18). Yanzu an haifi Ishaku sa’ad da Ibrahim ya cika shekara 100 (Far. 21:5), yayin da Isma’il aka haifa wa Ibrahim lokacin Ibrahim yana da shekara 86 (Far. 16:16). Don haka Isma’il ya girmi Ishaq shekaru 14. A cikin shekaru 14 na farko Isma’il shi ne ɗa tilo ga Ibrahim; Ba a taɓa zama Ishaku kaɗai ɗan Ibrahim ba. Amma duk da haka, a maganar hadayar, Tsohon Alkawari ya ce (Far. 22:2): ‘Ya ce, “Ka ɗauki ɗanka, makaɗaicin ɗanka, Ishaku, wanda kake ƙauna, ka tafi ƙasar Moriah: ka ba da sadaka. shi can domin hadaya ta ƙonawa…”
A cikin wannan ƙasidar, ya lura da Taurat ya ce, “ka ɗauki ɗanka, ɗanka makaɗaici …” (Farawa 22:2). Sannan ya yi gardama cewa tun da Isma’il ya girmi Ishaku shekaru 14, don haka Isma’il ne kaɗai za a iya miƙa wa hadaya a matsayin ‘ɗa ɗaya’. Amma bai ambaci cewa a baya ba, a cikin Farawa 21, Ibrahim (AS) ya sallami Isma’il da Hajara . Don haka, a cikin Farawa sura 22 “Ɗan ɗaya tilo” Ibrahim ya rage shine Ishaku tun da Ibrahim ya kori Isma’il. Ga karin bayani kan wannan a nan.
Dan Ibrahim ya yanka: Shaidar Taurat
Don haka Alkur’ani bai fayyace dan wane ba, amma Attaura ta fito karara. Za ka iya ganin cewa Taurat a cikin Farawa 22 ya ambaci Ishaku da suna sau shida daban-daban (a cikin 22:2, 3, 6, 7 (sau 2), 9).
Taurat wanda Annabi Muhammad (SAW) ya inganta.
Hadisai sun bayyana karara cewa Annabi Muhammad (SAW) ya goyi bayan Attaura da muke da ita a yau. Kasidar a kan haka ta ambaci hadisai da dama, daya daga cikinsu yana cewa
Abdullahi Ibn Umar ya ruwaito yana cewa: .. Wata kungiya daga Yahudawa ta zo ta gayyaci Manzon Allah (SAW) zuwa Quff. … Sai suka ce: ‘AbulQasim, daya daga cikin mutanenmu ya yi zina da mace; Sai ka yi hukunci a kansu. Sai suka sanya wa MANZON ALLAH (S.A.W) matashin kai, ya zauna a kai, ya ce: “Kawo Attaura”. Sai aka kawo. Sai ya zare matashin daga ƙarƙashinsa, ya sanya Attaura a kanta yana mai cewa: ‚Na yi ĩmãni da kai, kuma da wanda Ya saukar da kai.” Sunan Abu Dawud 38, No. 4434.
Taurat wanda Annabi Isa al Masih (A.S) ya goyi bayansa.
Haka nan Annabi Isa al-Masih (A.S) ya tabbatar da Taurat kamar yadda muka gani a nan. Ya koyar da cewa:
18 Hakika ina gaya muku, kafin sararin sama da ƙasa su shuɗe, ko wasali ko ɗigo na Attaura ba za su shuɗe ba, sai an cika dukan kome. 19 Don haka duk wanda ya yar da umarni ɗaya mafi ƙanƙanta daga cikin umarnan nan, har ya koya wa mutane haka, za a ce da shi mafi ƙanƙanta a Mulkin Sama. Duk wanda ya bi su kuwa, har ya koyar da su, za a ce da shi mai girma a Mulkin Sama.
Matiyu 5:18-19
Gargadi: Kada Al’ada ta Taura
Ba zai yi kyau a yi watsi da Attauran Musa saboda wata al’ada ba. Hasali ma, Annabi Isa al-Masih (A.S) ya soki shugabannin addini na zamaninsa daidai da yadda suka fifita ‘al’adunsu a gaban Shari’a. Mun karanta:
Sai ya amsa musu ya ce, “Ku kuma don me kuke keta umarnin Allah saboda al’adunku? Domin Allah ya yi umarni ya ce, ‘Ka girmama mahaifinka da mahaifiyarka,’ kuma ‘Wanda ya zagi ubansa ko uwa tasa lalle a kashe shi.’ Amma ku kukan ce, ‘Kowa ya ce wa ubansa ko uwa tasa, “Duk abin da dā za ku samu a gare ni an ba Allah,” to, ba lalle ya girmama ubansa ba ke nan.’ Wato, saboda al’adunku kun bazanta Maganar Allah. Ku munafukai! Daidai ne Ishaya ya yi annabci a kanku, da ya ce,
Matiyu 15:3-7
Gargadin da Annabi ya yi cewa kada a tava warware Saƙon saboda ‘al’ada’ a fili yake.
Shaidar Taurat na Yau da ke goyan bayan Naɗaɗɗen Tekun Matattu
Rubuce-rubucen farko na Taurat, da ake kira Rubutun Tekun Matattu, kwanan wata zuwa 200 KZ (ƙari akan wannan a nan) . Dubi zanen da ke ƙasa. Wannan yana nufin Attauran da Annabi Muhammad (SAW) da Annabi Isa al Masih (A.S) suka yi nuni da shi daidai yake da yau.
A taqaice dai, Kur’ani bai yi shaida a kan wane xan Ibrahim ya yi hadaya da shi ba, alhali kuwa a cikin Taurat qarara ya ambaci sunan Ishaku xan qarami. Annabawa Muhammad (SAW), da Isa al Masih (SAW), da sukar nassi duk sun tabbatar da amincin Attaura.
