Yaya mahimmanci yake da tsabta? Suratun Nisa (Suratu ta 4 – Mata) tana cewa:
Yã ku waɗanda suka yi ĩmãni! Kada ku kusanci salla alhãli kuwa kuna mãsu mãye, sai kun san abin da kuke faɗa kuma haka idan kuna mãsu janaba, fãce mai ƙẽtare hanya, har ku yi wanka. Kuma idan kun kasance majinyata, ko kuwa a kan tafiya ko kuwa wani daga cikinku, idan ya zo daga kãshi, kõ kuwa kun shãfi mãtã ba ku sãmi ruwa ba, to ku nufi, fuskar ƙasa mai kyau, ku yi shãfa ga fuskokinku da hannuwanku. Lalle ne Allah Yã kasance Mai yãfẽwa Mai gãfara.
Suratul 4:43 (Nisa)
Umurnin da ke cikin suratun Nisa shi ne mu tsaftace fuska da hannayenmu da kasa mai tsafta kafin sallah. Tsaftar waje yana da mahimmanci.
Suratun Ash-Shams (Suratu ta 91 – Rana) kuma ta gaya mana cewa ranmu – cikinmu yana da mahimmanci daidai.
Da rai da abin da ya daidaita shi.
Sa’an nan ya sanar da shi fãjircinsa da shiryuwarsa.
Lalle ne wanda ya tsarkake shi (rai) ya sãmi babban rabo.
Kuma lalle ne wanda ya turbuɗe shi (da laifi) ya tãɓe.
Surah 91:7-10 (Shams)
Suratun Ash-Shams tana gaya mana cewa idan Rayukanmu, ko na cikinmu ya tsarkaka, to mun yi nasara, alhali idan ranmu ya lalace to mun gaza.
Isa al Masih PBUH kuma ya koyar da tsaftar ciki da waje
Mun ga yadda kalmomin Isa al Masih (A.S) suke da ikon koyarwa da iko , da warkar da mutane , har ma da sarrafa yanayi. Ya kuma koya mana mu fallasa yanayin zukatanmu! Wato, yana sa mu bincika cikinmu da kuma na waje. Mun san tsaftar waje, shi ya sa ake yin alwala kafin sallah da kuma naman halal. Annabi Muhammad (SAW), kamar yadda ya zo a hadisi yana cewa:
“Tsafta rabin imani…” (Muslim Ch. 1 Littafi na 002, lamba 0432)
Haka nan Annabi Isa al Masih (SAW) ya so mu yi tunani a kan sauran rabin – na tsaftar cikinmu . Wannan yana da mahimmanci domin ko da yake mutane na iya ganin tsaftar waje na sauran mutane, amma Allah yana ganin ciki. Sa’ad da ɗaya daga cikin sarakunan Yahuza ya kiyaye dukan farillai na addini a waje, amma bai tsarkake zuciyarsa ba, annabin lokacin ya zo da wannan saƙo:
Idon Ubangiji fa, yana kai da komowa ko’ina a duniya don ya nuna ikonsa ga dukan waɗanda suka dogara gare shi da zuciya ɗaya.
2 Tarihi 16:9
Kamar yadda wannan saƙon ya bayyana, tsabtar ciki tana da alaƙa da ‘zukatanmu’ – ‘ku’ da ke tunani, ji, yanke shawara, sallama ko rashin biyayya, kuma ke sarrafa harshe. Annabawan Zabur sun koyar da cewa, ƙishirwar zukatanmu ce tushen zunubinmu. Zukatanmu suna da mahimmanci har Isa al Masih (A.S) ya jaddada hakan a cikin koyarwarsa ta wajen kwatanta shi da tsaftar zahirinmu. Ga yadda Linjila ya rubuta lokuta daban-daban da ya koyar game da tsaftar ciki:
Tsaftace Ciki da Waje
(An ambaci ‘Farisiyawa’ a nan. Su ne malaman Yahudawa a wannan rana, kamar limamai a yau. Isa ya ambaci bayar da ‘zakkar’ ga Allah. Wannan ita ce Zakkar Yahudawa da ake bukata).
37 Yesu yana magana, sai wani Bafarisiye ya kira shi cin abinci. Ya shiga cin abincin. 38Sai Bafarisiyen ya yi mamakin ganin yadda Yesu zai ci abinci ba da fara wanke hannu ba.
39 Ubangiji kuwa ya ce masa, “Ku Farisiyawa kam, kukan wanke bayan ƙwarya da akushi, amma a ciki cike kuke da zalunci da mugunta. 40Ku marasa azanci! Ashe, wanda ya yi bayan, ba shi ya yi cikin ba? 41Gara ku tsarkake cikin, sa’an nan kome zai tsarkaka a gare ku.
42Kaitonku, Farisiyawa! Ga shi, kuna fitar da zakkar na’ana’a da karkashi, da kuma kowane ganyen miya. Amma kun ƙi kula da aikata gaskiya da ƙaunar Allah. Waɗannan ne ya kamata ku yi, ba tare da yar da waɗancan ba.
43Kaitonku, Farisiyawa! Ga shi, kuna son mafifitan mazaunai a majami’u, da kuma gaisuwa a kasuwa.
44Kaitonku! Kuna kama da kaburburan da ba a gani, waɗanda mutane suke takawa da rashin sani.”
Luka 11: 37-44
Taɓa gawa yana ƙazantar da Bayahude bisa ga Doka . Lokacin da Annabi Isa (A.S) ya ce mutane suna tafiya a kan ‘kaburbura da ba su da alama’ yana nufin cewa ba su da tsarki ba tare da sun sani ba saboda suna watsi da tsaftar ciki. Idan muka yi watsi da wannan za mu zama ƙazanta kamar kafiri wanda ba ya kula da kowane irin tsabta.
Zuciya tana ƙazantar da mutum mai tsafta ta addini
A cikin koyarwa ta gaba, Isa al Masih (A.S) ya yi ƙaulin daga annabi Ishaya (A.S) wanda ya rayu a shekara ta 750 KZ. ( Duba nan don bayani game da Ishaya)
Waɗansu Farisiyawa da malaman Attaura suka zo wurin Yesu daga Urushalima, suka ce, 2 “Don me almajiranka suke keta al’adun shugabanni? Domin ba sa wanke hannu kafin su ci abinci.”
3 Sai ya amsa musu ya ce, “Ku kuma don me kuke keta umarnin Allah saboda al’adunku? 4Domin Allah ya yi umarni ya ce, ‘Ka girmama mahaifinka da mahaifiyarka,’ kuma ‘Wanda ya zagi ubansa ko uwa tasa lalle a kashe shi.’ 5Amma ku kukan ce, ‘Kowa ya ce wa ubansa ko uwa tasa, “Duk abin da dā za ku samu a gare ni an ba Allah,” to, ba lalle ya girmama ubansa ba ke nan.’ 6Wato, saboda al’adunku kun bazanta Maganar Allah. 7Ku munafukai! Daidai ne Ishaya ya yi annabci a kanku, da ya ce,
8‘Al’ummar nan a baka kawai suke girmama ni,
Amma a zuci nesa suke da ni.
9A banza suke bauta mini,
Don ka’idodin da suke koyarwa umarnin ɗan adam ne.’ ”10Ya kira taro ya ce musu, “Ku saurara, ku fahimta. 11Ba abin da yake shiga mutum ta baka ne yake ƙazanta shi ba, abin da yake fita ta baka yake ƙazanta mutum.”
15 Amma Bitrus ya ce masa, “A yi mana fassarar misalin nan.”
16 Yesu ya ce, “Ku ma, ashe, har yanzu ba ku fahimta? 17Ashe, ba ku gane ba, kome ya shiga mutum ta baka, cikinsa ya shiga, ta haka kuma zai fice?18 Amma abin da ya fito ta baka, daga zuci yake, shi ne kuwa yake ƙazantar da mutum. 19Don daga zuci mugayen tunani suke fitowa, kamar su kisankai, da zina, da fasikanci, da sata, da shaidar zur, da yanke. 20Waɗannan suke ƙazantar da mutum. Amma a ci da hannu marar wanki ba ya ƙazantar da mutum.”
Matiyu 15:1-20
A cikin wannan haduwar, Isa al Masih (A.S) ya yi nuni da cewa, muna gaggawar gina ayyukanmu na addini daga ‘al’adun mutane’ maimakon daga sakon Allah. A lokacin annabi, shugabannin Yahudawa sun yi banza da wajibcinsu a gaban Allah na su kula da iyayensu tsofaffi ta wajen ba da kuɗinsu ga harkokin addini maimakon taimakon iyayensu.
A yau muna fuskantar irin wannan matsala ta rashin kula da tsaftar ciki. Amma Allah yana damuwa da ƙazanta da ke fitowa daga zukatanmu. Wannan kazanta zai haifar mana da Allah wadai a ranar kiyama idan ba a tsaftace ta ba.
Kyakkyawa a Waje amma a Ciki cike da mugunta
25 “Woe to you, teachers of the law and Pharisees, you hypocrites! You clean the outside of the cup and dish, but inside they are full of greed and self-indulgence. 26 Blind Pharisee! First clean the inside of the cup and dish, and then the outside also will be clean.
25“Kaitonku, malaman Attaura da Farisiyawa, munafukai! Kukan wanke bayan ƙwarya da akushi, amma a ciki cike suke da zalunci da zari. 26Kai makahon Bafarisiye! Sai ka fara tsarkake cikin ƙwaryar da akushin don bayansu ma ya tsarkaka.
27 “Kaitonku, malaman Attaura da Farisiyawa, munafukai! Kamar kaburburan da aka shafa wa farar ƙasa kuke, masu kyan gani daga waje, daga ciki kuwa sai ƙasusuwan matattu da ƙazanta iri iri. 28Haka nan a idon mutane ku adalai ne, amma ciki sai munafunci da mugun aiki.
Matiyu 23: 25-28
Isa al Masih (A.S) yana fadin abin da muka gani. Bin tsafta na zahiri na iya zama gama-gari a tsakanin masu bi ga Allah, amma da yawa har yanzu suna cike da kwaɗayi da shagala a ciki – har ma da waɗanda ke da muhimmanci a addini. Samun tsabtar ciki ya zama dole – amma ya fi wuya. Allah zai yi hukunci a tsaftar cikin mu a tsanake. Don haka batun ya ta da kansa: Ta yaya za mu tsabtace zukatanmu don mu shiga Mulkin Allah a Ranar Ƙiyama? Muna ci gaba a cikin Injila don samun amsoshi.