At-taurah na Annabi Musa (A.S) ta bayyana sanin Isa al Masih A.S ta hanyar Alamomin da suka daidai da zuwan Annabi. Annabawan da suka bi Musa sun nuna shirin Allah da zantuka. Dawud PBUH, wanda Allah ya hure, ya fara annabcin ‘Masih’ mai zuwa a cikin Zabura ta biyu kimanin dubu (1000) BC. Sai kuma a Zabura ta ashirin da biyu (22), ya rubuta wani magana game da wanda aka ‘yanke hannuwansa da ƙafafunsa cikin azaba, sa’an nan kuma ‘aka kwantar da shi cikin turɓayar mutuwa’. Duk da haka, bayan haka, zai yi nasara mai girma da za ta shafi dukan ‘iyalan duniya’. Wannan shi ne annabci na zuwan gicciye da tashin Isa al Masih? Bari mu duba a nan, gami da abin da surah Saba (Sura ta talatin da huɗu) da surah Naml (sura ashirin da bakwai) suka ce game da Allah da ya yi wa Dauda wahayi a cikin Zabur (watau Zabura ashirin da biyu).
Annabcin Zabura Ashirin da Biyu
Za ka iya karanta dukan Zabura ta ashirin da biyu (22) a nan. A ƙasa akwai tebur tare da Zabura ta ashirin da biyu (22) gefe da gefe tare da bayanin gicciye Isa al Masih kamar yadda almajiransa (sahabbansa) suka shaida a cikin Injila. Ina da kalar da ya dace da rubutun don haka kamanceceniya a bayyane suke.
| Cikakken bayanin gicciye daga Injila | Zabura ashirin da biyu (22) – da aka rubuta dubu (1000) BC |
| (Matiyu 27: 31-48) ..suka tafi da shi su gicciye shi.…. 39 Masu wucewa suka yi ta yi masa baƙar magana, suna kaɗa kai, 40 suna cewa, “… ceci kanka mana! In kai Ɗan Allah ne, to sauko daga gicciyen mana!” 41 41 Haka kuma manyan firistoci da malaman Attaura da shugabanni suka riƙa yi masa ba’a, suna cewa, 42 “Ya ceci waɗansu, ya kuwa kasa ceton kansa. Ai, Sarkin Isra’ila ne, yă sauko mana daga gicciyen yanzu, mu kuwa mā gaskata da shi. 43 Yā dogara ga Allah, to, Allah ya cece shi mana yanzu, in dai yana sonsa, don ya ce wai shi Ɗan Allah ne…Wajen ƙarfe uku kuma sai Yesu ya ɗaga murya da ƙarfi ya ce, “Eloi, Eloi, lama sabaktāni?” Wato, “Ya Allahna, ya Allahna, don me ka yashe ni?” …48 Sai nan da nan ɗaya daga cikinsu ya yiwo gudu, ya ɗauko soso ya jiƙa shi da ruwan tsami, ya soka a sanda, ya miƙa masa yă sha.
(Markus 15: 16-20, 37). 16 Sai soja suka tafi da shi cikin fada, wato fadar mai mulkin, suka tara dukkan rundunar soja. 17 Suka yafa masa wata alkyabba mai ruwan jar garura, suka kuma yi wani kambi na ƙaya, suka sa masa a kā. 18 Sai suka fara gaishe shi, “Ranka ya daɗe, Sarkin Yahudawa!” 19 Suka riƙa ƙwala masa sanda a ka, suna tattofa masa yau, sa’an nan suka durƙusa, wai suna masa ladabi. 20 Da suka gama yi masa ba’a haka, suka yaye masa alkyabba mai ruwan jar garura, suka sa masa nasa tufafi, suka kai shi waje don su gicciye shi.…37 37 Sai Yesu ya ɗaga murya da ƙarfi, kana ya cika. (YAHAYA 19:34) ba su karya ƙafafunsa ba. Sai dai ɗaya daga cikin sojan nan ya soke shi da mashi a kwiɓi, nan da nan sai ga jini da ruwa suka gudano…suka gicciye shi… (YAHAYA 20:25) [Thoma] In ban ga gurbin ƙusoshi a hannuwansa ba,…”… YAHAYA 19:23-24 Bayan soja sun gicciye Yesu, suka ɗibi tufafinsa, suka kasa kashi huɗu, kowane soja ya ɗauki kashi guda. Suka kuma ɗauki taguwa tasa, taguwar kuwa ba ɗinki, saƙa ɗaya ce gudanta. 24 Sai suka ce wa juna, “Kada mu tsaga ta, sai dai mu yi kuri’a a kanta, mu ga wanda zai ci.” |
1 Ya Allahna, ya Allahna, Don me ka yashe ni? Na yi kuka mai tsanani, ina neman taimako, Amma har yanzu ba ka zo ba! 2 Da rana na yi kira a gare ka, ya Allahna, Amma ba ka amsa ba. Da dare kuma na yi kira, Duk da haka ban sami hutawa ba……..7 Duk wanda ya gan ni Sai yă maishe ni abin dariya, Suna zunɗena da harshensu suna kaɗa kai. 8 Suka ce, “Ka dogara ga Ubangiji, Me ya sa bai cece ka ba? Idan Ubangiji na sonka, Don me bai taimake ka ba?”9 Kai ne ka fito da ni lafiya a lokacin da aka haife ni, A lokacin da nake jariri ka kiyaye ni. 10 Tun daga lokacin da aka haife ni nake dogara gare ka, Kai ne Allahna tun daga ran da aka haife ni. 11 Kada ka yi nisa da ni! Wahala ta gabato, Ba kuwa mai taimako. 12 Magabta da yawa sun kewaye ni kamar bijimai, Dukansu suna kewaye da ni, Kamar bijimai masu faɗa na ƙasar Bashan. 13 Sun buɗe bakinsu kamar zakoki, Suna ruri, suna ta bina a guje.14 Ƙarfina ya ƙare, Ya rabu da ni kamar ruwan da ya zube ƙasa. Dukan gaɓoɓina sun guggulle, Zuciyata ta narke kamar narkakken kakin zuma. 15 Maƙogwarona ya bushe kamar ƙura, Harshena kuma na liƙe wa dasashina na sama. Ka bar ni matacce cikin ƙura.
16 Ƙungiyar mugaye na kewaye da ni, Suka taso mini kamar garken karnuka, Suka soke hannuwana da ƙafafuna. 17 Ana iya ganin ƙasusuwana duka. Magabtana suka dube ni, suka zura mini ido. 18 Suka rarraba tufafina a tsakaninsu, Suka jefa kuri’a a kan babbar rigata. |
Mahangar Zabura Ashirin da Biyu (22)
Mahangar Linjila ita ce ta shaidun gani da ido na gicciye. Amma ra’ayin Zabura ashirin da biyu (22) na wani ne dake fuskanci ta. Yaya za a yi bayyana wannan kamance tsakanin Zabura ashirin da biyu (22) da gicciye Isa al Masih? Shin kwatsam ne cewa cikakkun bayanai sun dace sosai har da raba tufafi (tufafin da aka yi da zare an raba su tare da kabu sannan aka ba sojoji) da kuma jefa kuri’a (tufafin da ba su da kyau zai lalace idan ya tsage don haka suka jefar da dabal domin ita
An rubuta Zabura ta ashirin da biyu (22) kafin a ƙirƙira gicciye amma ta bayyana ƙayyadaddun bayananta (hudawar hannaye da ƙafafu, ƙasusuwan sun fita daga haɗin gwiwa – ta hanyar miƙewa kamar yadda wanda aka rataye). Ƙari ga haka, Linjilar Yohanna ta faɗi cewa jini da ruwa sun fita sa’ad da aka cusa mashin a gefen Yesu , hakan yana nuna cewa ruwa ya taru a cikin rami na zuciya. Isa al Masih ta haka ya mutu sakamakon bugun zuciya. Wannan ya yi daidai da kwatancin Zabura ashirin da biyu (22) na ‘zuciyata ta koma kakin zuma’. Kalmar Ibrananci a cikin Zabura 22 tana nufin ‘huda’, kuma a zahiri tana nufin ‘kamar zaki’.Wato an yanke hannaye da ƙafafu ana yi musu yankan rago kamar zaki lokacin da aka huda su.
Kafirai sun amsa cewa kamanni na Zabura ashirin da biyu (22) da rikodin shaidun gani da ido a cikin Linjila wataƙila domin almajiran Isa sun yi abubuwan da suka faru har ‘sun dace da annabcin. Shin hakan zai iya bayyana kamanni?
Zabura ta ashirin da biyu (22) da Gadon Isa al Masih
Amma Zabura ta 22 ba ta ƙare da aya ta sha takwas (18) a cikinteburin da ke sama ba – ta ci gaba. Ka lura a nan yadda ake samun nasara a ƙarshe – bayan mutuwa!
26 Matalauta za su ci yadda suke so, Masu zuwa wurin Ubangiji za su yabe shi, Su arzuta har abada!
27 Dukan al’ummai za su tuna da Ubangiji, Za su zo gare shi daga ko’ina a duniya, Dukan kabilai za su yi masa sujada.
28 Ubangiji Sarki ne, Yana mulki a kan al’ummai.
29 Masu girmankai duka za su rusuna masa, ‘Yan adam duka za su rusuna masa, Dukan waɗanda aka ƙaddara musu mutuwa.
30 Zuriya masu zuwa za su bauta masa, Mutane za su ambaci Ubangiji ga zuriya mai zuwa.
31 Mutanen da ba a haifa ba tukuna, za a faɗa musu, “Ubangiji ya ceci jama’arsa!”
(Zabura 22: 26-31)
Wannan ba yana magana ne game da cikakken bayani na mutuwar wannan mutum ba – farkon Zabura yana magana game da hakan. Annabi Dawud (A.S) yanzu yana kara duban abin da zai faru nan gaba da kuma yin magana kan tasirin mutuwar wannan mutum a kan ‘zuriya’ da ‘zuriya na gaba’ (aya talatin). Wato muna rayuwa shekaru dubu biyu (2000) bayan Isa al Masih. Dawud ya gaya mana cewa ‘zuriyar’ da ke bin wannan mutumin da ‘yankakken hannaye da ƙafafu’, wanda ya mutu irin wannan mummunar mutuwar za su ‘ hidima masa’ kuma za’a gaya da labarinsa.
Aya ta ashirin da bakwai ta annabta iyakar – za ta kai ga ‘ƙarshen duniya’ da kuma cikin ‘dukan kabilan al’ummai’ kuma ya sa su ‘juyo ga Ubangiji’. Aya ta ashirin da tara ta nuna yadda ‘waɗanda ba za su iya raya kansu ba’ (dukanmu) za su durƙusa a gabansa wata rana. Za a yi shelar adalcin mutumin nan ga mutanen da ba su da rai tukuna (“har yanzu waɗanda ba a haifa ba”) a lokacin mutuwarsa.
Yanzu, wannan ƙarshen ba shi da alaƙa da ko wani ya yi Linjila ya dace da Zabura ashirin da biyu (22) domin yanzu yana magana da abubuwan da suka faru daga baya – na zamaninmu. Marubutan Linjila, a ƙarni na farko, ba su iya tantance tasirin mutuwar Isa al Masih a zamaninmu ba. Don haka fahimtar kafirai bai bayyana dogon lokaci, gadon duniya na Isa al Masih da Zabura ashirin da biyu (22) ta annabta daidai ba, fiye da shekaru dubu uku da suka shige.
Al-Qur’ani – Sanin Dauda da Allah ya bayar
Wannan yabo mai nasara a ƙarshen Zabura ashirin da biyu (22) shine ainihin abin da Suratun Saba (Sura 34 – Saba) da Suratun Naml (Sura 27 – tururuwa) suke nufi sa’ad da suka faɗi wannan hurarriyar Zabura ta Dauda:
Kuma lalle, haƙĩƙa, Mun bai wa Dãwũda wata falala dagagare Mu. Yã duwatsu, ku konkõma sautin tasbihi tãre da shi kuma da tsuntsãye. Kuma Muka tausasa masa baƙin ƙarfe. (Surah Saba 34:10)Kuma lalle ne, haƙĩƙa, Mun bai wa Dãwũda da Sulaimãn ilmi kuma suka ce: “Gõdiya ta tabbata ga Allah, Wanda Ya fĩfĩta mu a kan mãsu yawa daga bãyinSa mũminai.” (Surah An-Naml 27:15)
Kamar yadda ya ce, Allah ya ba Dauda ilimi da alheri don ya hango abin da zai faru a nan gaba kuma da wannan ilimin, ya rera yabo da ke rubuce a Zabura ta ashirin da biyu (22).
Yanzu ka yi la’akari da tambayar da aka yi a cikin suratu al-Waqi’ah (sura ta 56 –abin da ba makawa).
To, don me idan rai ya kai ga maƙõshi? (Kusa da mutuwa).Alhãli kuwa kũ, a lõklcin nan, kunã kallo.Kuma Mũ ne mafi kusanta gare shi daga gare ku, to, amma kũ bã ku gani.To, don me in dai kun kasance bã waɗanda zã a yi wa sakamako ba?Ku mayar da shi (cikin jikinsa) har idan kun kasance mãsu gaskiya.(Surah al-Waqi’ah 56:83-87)
Wanene zai iya komar da rai daga mutuwa? Surar ta ba da wannan ƙalubale don raba aikin mutum da aikin Allah. Duk da haka, Suratul Waqi’ah ita ce ainihin abin da Zabura ta ashirin da biyu (22) ta kwatanta – kuma tana yin haka ta annabta ko annabcin aikin Isa al Masih PBUH.
Mutum ba zai iya yin kyakkyawan hasashen sakamakon gicciye Isa al Masih ba fiye da Zabura ashirin da biyu (22). Ka yi tunani game da shi: Wanene a cikin tarihin duniya da zai iya da’awar cewa Zabura ta annabta cikakkun bayanai game da mutuwarsa, da kuma gadon rayuwarsa a nan gaba mai nisa, shekaru dubu (1000) kafin ya rayu? Tun da babu wani ɗan adam da zai iya faɗin abin da zai faru nan gaba dalla-dalla wannan shaida ce cewa hadayar Isa al Masih ta wurin “ shiri Allah da kuma sanin da gangan “.
Sauran Annabawa sun annabta sadaukarwar Isa al Masih
Kamar yadda Taurat ya fara da wani hoton madubi na abubuwan da suka faru a kwanakin karshe na Isa al Masih sannan kuma suka kara bayyana hoton tare da karin bayani , annabawan da suka biyo bayan Dawud sun yi karin bayani kan mutuwa da tashin Isa al Masih. Teburin da ke ƙasa ya taƙaita wasu daga cikin waɗanda muka duba.
| Annabawa Suna Magana | Yadda ya bayyana shirin Masih mai zuwa |
| The Alamar Haihuwar Budurwa | ‘Za a haifi ɗa daga budurwa’ Annabi Ishaya ya annabta a shekara ta 700 BC kuma zai rayu daidai ba tare da zunubi ba. Kamiltaccen rai ne kaɗai za a iya ba da hadaya don wani. Isa al Masih, haifaffen cika wannan annabcin, ya yi rayuwa mai kyau |
| The zuwan ‘Branch’ yayi annabci sunan Isa da kawar mana da zunubi | Annabawa Ishaya, Irmiya da Zakariya sun ba da jerin annabce-annabce na wani mai zuwa wanda Zakariya ya kira shi daidai da Isa—shekaru dari biyar (500) kafin Isah ya rayu. Zakariya ya annabta cewa a ‘rana ɗaya’ za a kawar da zunuban mutanen. Isa ya miƙa kansa hadaya kuma a daidai ‘rana ɗaya’ an gafarta wa zunubai, wanda ya cika dukan waɗannan annabce-annabcen. |
| Annabi Daniyel da lokacin zuwan Masih | Daniyel ya annabta ainihin jaddawalin shekara dari huɗu da tamanin (480) na zuwan Masih. Isa ya iso daidai bisa tsarin annabcin. |
| Annabi Daniyel ya annabta cewa Masih za a ‘datse’ | Bayan zuwan Masih, annabi Daniyel ya rubuta cewa za a ‘datse shi kuma ba shi da kome’. Wannan annabcin ne na zuwan mutuwar Isa al Masih yayin da aka ‘datse’ shi daga rayuwa. |
| Annabi Ishaya ya annabta mutuwa & tashin Bawa mai zuwa | Annabi Ishaya ya annabta dalla-dalla yadda za a ‘datse Masih daga ƙasar masu-rai’ da suka haɗa da azabtarwa, an ƙi si, ‘sukaki’ domin zunubanmu, a kai si kamar ɗan rago zuwa yanka, ransa hadaya ce domin zunubi. , amma daga baya zai sake ganin ‘rayuwa’ kuma ya yi nasara. Duk waɗannan cikakkun bayanai sun cika lokacin An gicciye Isa al Masih da tkaza ya tashi daga mutuwa. Cewa za a iya yin hasashen irin waɗannan cikakkun bayanai shekaru 700 gabanin hakan babbar alama ce da ke nuna cewa shirin Allah ne. |
| Annabi Yusuf da mutuwar Isa al Masih | Annabi Yunus ya fuskanci kabari lokacin da yake cikin babban kifi. Wannan hoto ne da Isa al Masih ya yi amfani da shi wajen bayyana cewa ta yadda shi ma zai fuskanci mutuwa. |
| Annabi Zakariyya da sakin fursunonin mutuwa | Isa al Masih ya yi nuni ga annabcin Zakariya cewa zai ‘yantar da ‘ fursunan mutuwa’ (waɗanda suka rigaya sun mutu). Annabawa sun annabta aikinsa na shiga mutuwa ya ‘yantar da waɗanda suka makale a wurin. |
Da waɗannan annabce-annabce masu yawa, daga annabawan da suka rabu da ɗaruruwan shekaru, suna zaune a ƙasashe dabam-dabam, suna da asali daban-daban, duk da haka duk sun yi hasashen wani ɓangare na babban nasara da Isa al Masih ya samu ta wurin mutuwarsa da tashinsa daga matattu – wannan shaida ce cewa hakan ya kasance bisa ga tsarin Allah. Don haka ne Bitrus, shugaban almajiran Isa al Masih, ya ce wa masu sauraronsa:
Amma ta haka Allah ya cika faɗar da ya riga ya yi ta bakin annabawa duka, cewa Almasihunsa zai sha wuya. (Ayyukan manzanni 3:18)
Bayan Bitrus ya faɗi haka, sai ya ce:
Saboda haka sai ku tuba, ku juyo, domin a shafe zunubanku, Ubangiji kuma kansa ya riƙa wartsakar da ku, (Ayyukan manzanni 3: 19)
Akwai alkawarin albarka a gare mu cewa za mu iya ‘shafe’ zunubanmu. Mun dubi abin da wannan ke nufi a nan .