Kafin kama shi da la’antarsa, annabi Isa al Masih (a.s) ya yi doguwar tattaunawa da almajiransa. Yahaya, ɗaya daga cikin almajirai, ya halarci wannan jawabin – ya rubuta ta a cikin Bishararsa. Isa (a.s) ya yi wa almajiransa alkawari cewa ‘ruhun gaskiya’ zai zo bayan ya tafi. Tambayar a zahiri ta taso – wanene ko kuma wannan ‘Ruhu na gaskiya’?

Rigimar ta kara da Ahmed Deedat

Hakan dai ya jawo ce-ce-ku-ce, domin kuwa wasu manya-manyan masu neman afuwa irin su Ahmed Deedat sun ce wannan ba kowa ba ne face Annabi Muhammad (SAW). Ni, kamar da yawa daga cikinku, na ji wannan daga gare shi da kuma ta wurin wasu da ya rinjaye shi. Ina ganin dukkanmu muna bukatar mu yanke shawara kan wannan tambaya. Duk da haka, ya kamata mu yi haka ta fuskar fahimta, ba wai don kawai wani sanannen limami ko Deedat ya koyar da shi ba.

Muna bukatar mu yi nazarin yadda Isa (a.s) ya kwatanta wannan ‘Ruhu na Gaskiya’ a cikin wannan jawabin da Yahaya ya rubuta. Wannan ita ce kawai bayanan da duk mutane ke da su, har da Deedat. Jawabin yana nan don karantawa, kuma yana da kyau yin hakan don ku fahimci mahallin gabaki ɗaya. Zan ɗauki mahimman bayanai na jawabin da ke magana kai tsaye da Ruhun Gaskiya. Yaya Isa (a.s) ya kwatanta wannan ‘Ruhun Gaskiya’ mai zuwa?

Koyarwar Annabi Isa (AS) akan Ruhin Gaskiya

Ni ma zan roƙi Uba, zai kuwa ba ku wani Mai Taimako ya kasance tare da ku har abada. 17Shi ne Ruhu na gaskiya, wanda duniya ba ta iya samunsa, domin ba ta ganinsa, ba ta kuma san shi ba. Ku kam, kun san shi, domin yana zaune tare da ku, zai kuma kasance a zuciyarku.
“Ba zan bar ku marayu ba, zan zo wurinku. Saura ɗan lokaci kaɗan duniya ba za ta ƙara ganina ba, amma ku za ku gan ni. Saboda ni a raye nake, ku ma za ku rayu.
Yahaya 14:16-19

Isa al Masih (a.s) ya sifanta ‘Ruhin gaskiya’ da cewa:

• ‘advocate’. Kalmar Helenanci a nan ita ce παράκλητον (parakleton), wacce ta fito daga ‘para’ (kusa-kusa) da ‘kaleo’ (don yin kira ko hukunci). Irin waɗannan kalmomi sune Taimako ko Mai ba da shawara;
• duniya ba za ta iya ganinsa ko saninsa ba; kuma
• zai rayu cikin ‘almajirai.

Wannan ba ya zama kamar mutum mai jiki na zahiri saboda kowa yana iya ganin jiki na zahiri. A daya bangaren kuma, ba a iya ganin wannan Ruhu na Gaskiya. Har ila yau, da alama ba zai yiwu ba annabi ɗan adam mai jiki ya yi rayuwa a cikin wasu mutane, har da almajirai. Amma mu ci gaba da maganar Annabi Isa (AS).

“Duk wannan na faɗa muku ne tun muna tare. Amma Mai Taimako, Ruhu Mai Tsarki, wanda Uba zai aiko da sunana, shi ne zai koya muku kome, ya kuma tuna muku duk abin da na faɗa muku.
Yahaya 14:25-26

Don haka wannan ruhin gaskiya zai koyar da almajirai kuma ya tunatar da su duk abin da Isa al Masih (a.s) ya koyar.

Amma sa’ad da Mai Taimako ya zo, wanda zan aiko muku daga wurin Uba, wato Ruhu na gaskiya, mai fitowa daga wurin Uba, shi ne zai shaida ni. Ku ma shaidu ne, domin tun farko kuke tare da ni.
Yahaya 15:26-27

Duk da haka ina gaya muku gaskiya, zai fiye muku in tafi, domin in ban tafi ba, Mai Taimakon nan ba zai zo gare ku ba. In kuwa na tafi, zan aiko shi gare ku. Sa’ad da kuwa ya zo zai faɗakar da duniya a kan zunubi, da adalci, da kuma hukunci. Wato a kan zunubi, domin ba su gaskata da ni ba, a kan adalci, don za ni wurin Uba, ba kuwa za ku ƙara ganina ba. a kan hukunci kuma, domin an yanke wa mai mulkin duniyar nan hukunci.

“Ina da sauran abubuwa da yawa da zan gaya muku tukuna, amma ba za ku iya ɗaukarsu a yanzu ba. Sa’ad da kuwa Ruhu na gaskiya ya zo, zai bishe ku cikin dukan gaskiya, domin ba zai yi magana don kansa ba, sai dai duk abin da ya ji, shi zai faɗa, zai kuma sanar da ku al’amuran da za su auku. Zai ɗaukaka ni, domin zai ɗauko daga cikin abin da yake nawa ya sanar da ku. Duk abin da Uba yake da shi, nawa ne. Shi ya sa na ce zai ɗauko daga cikin abin da yake nawa ya sanar da ku.”
Yahaya 16:7-15

Anan mun ga cewa za a aiko da Ruhun Gaskiya ga almajiran kuma zai ja-gorance almajirai cikin dukan gaskiya. Hakika, ko da gaya musu abin da ke ‘har yanzu’, ko a nan gaba. Za ku tuna a cikin alamar Taurat ta Annabi cewa wannan iyawa ita ce alamar da Musa (AS) ya bayar don mutane su sani ko wani Annabi ne na gaskiya.

Deedat gaskiya ne? Shin Annabi Muhammadu (SAW) wannan Ruhun Gaskiya ne da aka yi alkawarinsa?

Duk wadannan bayanai ba zan iya ganin wannan ya shafi Annabi Muhammad (SAW) ba. Bayan haka, Annabi Muhammad (SAW) yana da jiki na zahiri don haka mutane suka gan shi – har ma wadanda ba su yarda da shi ba (misali Kuraishawa ko Kuraishawa a Makka). Lallai Annabi Muhammad (SAW) bai rayu ‘cikin’ Almajiran Isa (AS) ba, haka nan Annabi Muhammad (SAW) ba a aiko shi zuwa ga almajirai ba, bai umarce su ba, ko shiryar da su. Hasali ma tun da Annabi Muhammad (SAW) ya zo shekaru 600 ko fiye bayan almajiran Isa (AS) ba shi da wata alaka da su. Duk da haka an yi alkawarin ‘Ruhu na Gaskiya’ zai yi dukan waɗannan abubuwa.

Lokacin da na karanta kuma na yi nazari a tsanake, duk hujjojin da Deedat ya yi amfani da su don gamsar da mu cewa ‘Ruhun Gaskiya’ shi ne Annabi Muhammadu (SAW) na ga cewa su rabin gaskiya ne kuma ba su yi daidai da maganar Annabi Isa (AS). Yayin da na ci gaba da nazarin rubuce-rubucensa, na gano cewa ko da yake yana da himma sosai, ya kan yi amfani da rabin gaskiya ko kuma murdiya. Kuna iya tunanin akasin haka, kuma wannan ba shine babban batun wannan labarin ba, amma na ga cewa ba shi da tabbas.

Kuma hakika, dangane da tantance ko wanene Ruhin gaskiya, a ganina daga wadannan abubuwan ba za a iya nufin Annabi Muhammad (SAW) ba. Ƙaunar addini mai girma ba za ta shawo kan fayyace hujjoji ba.

Wanene Ruhun Gaskiya?

To, wanene kuma ‘Ruhu na Gaskiya’? Idan muka karanta Littafin Ayyukan Manzanni, wanda yake ci gaba ne na Linjilar Luka kuma yana magana game da abubuwan da suka faru a cikin sahabban Annabi Isa (a.s) nan da nan bayan tafiyar Annabi Isa (AS) zai bayyana a sarari. Anan mun karanta abin da Isa (a.s) ya yi kuma ya fada kafin ya hau sama (‘Wanda ya yi magana a kansa shi ne Isa – A.S, kuma ‘Yahaya’ da aka ambata shi ne Annabi Yahya – SAW).

Sa’ad da yake tare da su, ya umarce su kada su tashi daga Urushalima, amma su jira cikar alkawarin nan da Uba ya yi, “wanda kuka ji daga bakina, domin Yahaya kam, da ruwa ya yi baftisma, amma kafin ‘yan kwanaki da Ruhu Mai Tsarki za a yi muku baftisma.”

Saboda haka da suka taru, suka tambaye shi suka ce, “Ya Ubangiji, yanzu ne za ka sāke kafa wa Isra’ila mulki?”

Ya ce musu, “Sanin lokatai da zamanai, da Uba ya sa cikin ikonsa, ba naku ba ne.  Amma za ku sami iko sa’ad da Ruhu Mai Tsarki ya sauko muku, za ku kuma zama shaiduna a Urushalima, da duk ƙasar Yahudiya, da ta Samariya, har ya zuwa iyakar duniya.”

Da ya faɗi haka, suna cikin dubawa, sai aka ɗauke shi Sama, wani gajimare ya tafi da shi, ba su ƙara ganinsa ba.

Ayyukan manzanni 1:4-9

Anan mun ga, kafin tafiyarsa ya sake yin magana game da zuwan ‘Ruhu Mai Tsarki’. Sai kuma a babi na gaba, da ‘yan kwanaki kadan bayan tafiyar Annabi Isa (AS) zuwa sama, mun karanta cewa (“su” su ne sahabban Isa bayan tafiyarsa kuma Fentakos biki ne da ya gudana kwanaki 50 bayan Idin Ƙetarewa – duba alamar Musa don ƙarin bayani ) .

Da ranar Fentikos ta yi, duk suna tare a wuri ɗaya, farat ɗaya, sai aka ji wani amo daga sama, kamar na busowar gawurtacciyar iska, ya cika duk gidan da suke zaune. Sai waɗansu harsuna kamar na wuta suka bayyana a gare su, suna rarrabuwa, suna sassauka a kan ko wannensu. Sai duk, aka cika su da Ruhu Mai Tsarki, suka kuma fara magana da waɗansu harsuna dabam dabam, gwargwadon yadda Ruhun ya yi musu baiwar yin magana.

To, a Urushalima a lokacin, akwai waɗansu Yahudawa masu bautar Allah daga ko’ina cikin ƙasashen duniya. Da jin dirin nan kuwa, taron ya haɗe, ya ruɗe, domin ko wannensu ya ji suna magana da bakin garinsu. Sai suka yi al’ajabi suka yi mamaki, suna cewa, “Ashe, duk masu maganar nan ba Galilawa ba ne? Ƙaƙa kuwa ko wannenmu yake ji da bakin garinsu ake magana? Ga mu kuwa, Fartiyawa, da Madayanawa, da Elamawa, da mutanen ƙasar Bagadaza, da na Yahudiya, da na Kafadokiya, da na Fantas, da na Asiya, da na Firijiya, da na Bamfiliya, da na Masar, da kuma na kewayen Kurane ta ƙasar Libiya, har ma da baƙi daga Roma, wato Yahudawa, da kuma waɗanda suka shiga Yahudanci, da kuma Karitawa, da Larabawa, duk muna ji suna maganar manyan al’amuran Allah da bakunan garuruwanmu.”

Ayyukan manzanni 2:1-12

Don haka a nan mun karanta cewa ‘Ruhu na Allah’ ya sauko bisa kowane almajiran kuma sun iya yin magana da wasu harsuna ta hanyar mu’ujiza. Yayin da kuke karanta Ayyukan Manzanni za ku ga cewa Ruhu Mai Tsarki ya ci gaba da ja-gora da ja-gorar almajiran.

Wannan bayani ya yi daidai da dukkan bayanan da Isa (a.s) ya bayyana a cikin jawabinsa na Ruhin Gaskiya. Amma yana haifar da ƙarin tasiri da ƙila tambayoyi a gare mu. Bari mu fara magana game da wasu abubuwan.

Ruhin Gaskiya & Rubutun Almajiran Annabi Isa al Masih (AS)

Da farko dai yana cewa Sahabban Annabi Isa (a.s) sun kasance tun daga wannan lokacin ne ‘mazauni’ na Ruhu Mai Tsarki. Kuma ka ga wannan a cikin ayyukansu na baya da kuma abin da suka rubuta. Misali:

To, Ruhu musamman ya ce, a can wani zamani waɗansu za su fanɗare wa bangaskiya, su mai da hankali ga aljannu masu ruɗi, da kuma koyarwar aljannu,
1 Timoti 4:1

a wurin ikon mu’ujizai, da abubuwan al’ajabai, da kuma ta wurin ikon Ruhun, har dai daga Urushalima da kewayenta, har zuwa Ilirikun, na yi bisharar Almasihu a ko’ina.
Romawa 15:19

Sai mala’ikan ya ce mini, “Rubuta wannan, ‘Albarka tā tabbata ga waɗanda aka gayyata, zuwa cin abincin bikin Ɗan Ragon nan.’ ” Ya kuma ce mini, “Wannan ita ce Maganar Allah ta gaskiya.” 10Sai na fāɗi a gabansa, don in yi masa sujada, amma, sai ya ce mini, “Ko kusa kada ka yi haka! Ni abokin bautarku ne, kai da ‘yan’uwanka, waɗanda suke shaidar Yesu. Allah za ka yi wa sujada.” Domin gaskiyar da Yesu ya bayyana ita ce ta ba da ikon yin annabci.
Wahayin Yahaya 19:9-10

Wadannan nassosin da aka dauko daga rubuce-rubucen sahabban Annabi Isa (a.s) a Sabon Alkawari, sun nuna karara da ikonsu da kuma dogaro da Ruhun Gaskiya. A cikin sashe na farko da ke sama, Ruhu ya ba da annabci ga marubuci game da abin da zai faru a nan gaba (watsar da nagarta a dukan duniya da bin mugunta). A ta biyun, marubucin ya dogara ga mu’ujizar da shi da kansa zai iya yi, ta wurin Ruhu, a cikin shaidarsa ga Linjila (Injil) na Isa (ko Isa – A.S). A karshe, a na uku marubuci ya ga wani katon mala’ika a cikin wahayi sai aka jarabce shi ya bauta wa mala’ikan, amma mala’ikan ya ce masa ya bauta wa Allah kawai sai ya ce da ‘Ruhun annabci’ ne wahayin yake faruwa kuma game da Annabi Isa (AS).

Ma’ana daga Annabi Isa (AS)

Waɗannan su ne alamomin da Isa (a.s) ya yi a cikin jawabinsa game da abin da Ruhun Gaskiya zai yi. Wannan ruhi zai zauna kuma ya shiryar da almajiran Isa domin su zama annabawa, kuma sakon Ruhu ya yi nuni ga Isa (AS).

Wannan wani muhimmin dalili ne da ya sa muke bukatar mu dauki rubutun almajiran Isa (a.s) a cikin Sabon Alkawari da muhimmanci. Wannan Ruhu na Gaskiya ya zuga rubuce-rubucensu don haka ya kamata mu ɗauke su da muhimmanci kamar yadda muka ɗauki annabcin Musa a cikin Taurat. Alkawarin kai tsaye da Isa (a.s) ya yi a cikin jawabinsa shi ne cewa wannan Ruhin zai ‘tunatar da su duk abin da na fada maka. Idan kuwa haka ne, to mu saurari rubuce-rubucen wadannan sahabbai.

Ruhun Gaskiya da duk masu bin Injila

Ma’ana ta biyu na zuwan Ruhun gaskiya shi ne, ba wai kawai ya zaburar da sahabbai Isa (a.s) ba ne a’a, yana zaune ne ga duk wanda ya dogara ga Linjila. Kuma wannan zama zai canza rayuwar mu. Ka lura da abin da ayoyi na gaba suka ce game da wannan.

A cikinsa ne ku kuma da kuka ji maganar gaskiya, wato, bisharar cetonku, a cikinsa, sa’ad da kuka ba da gaskiya kuma, aka hatimce ku da Ruhu Mai Tsarki wanda aka alkawarta.
Afisawa 1:13

Albarkar Ruhu kuwa ita ce ƙauna, da farin ciki, da salama, da haƙuri, da kirki, da nagarta, da aminci, da tawali’u da kuma kamunkai. Masu yin irin waɗannan abubuwa, ba dama shari’a ta kama su.
Galatiyawa 5:22-23

Alkawarin Ruhu ba wai kawai ya zaburar da Sahabban Annabi Isa (AS) ne ba, har ma da cewa duk mabiyan Injila za a rufe su da ruhin gaskiya guda. Wannan shi ne domin rayuwarmu ta zama alama ta ‘ya’yan Ruhu kamar yadda aka jera, maimakon abin da yawanci ke mulkin rayuwarmu: rashin jituwa, hassada, kwaɗayi, kishi, fushi, sha’awa da rashin kamewa. Zan iya cewa daga gwaninta na cewa Ruhun Gaskiya ya canza ni daga ciki, don haka ayyukana na waje sun canza sakamakon canji na ciki. Hakika wannan yana daga cikin manya-manyan ni’imomin Linjila kuma daya daga cikin dalilan da suka sa ta zama ‘bishara’.

Ruhun Gaskiya a Farko

Idan muka nemi ƙarin haske game da Ruhu Mai Tsarki, za mu ga yana taka muhimmiyar rawa tun farkon Taurat. Mun karanta a cikin halittar dukkan komai, a cikin ayoyin farko na Attaura cewa

A sa’ad da Allah ya fara halittar Sama da duniya, 2duniya ba ta da siffa, sarari ce kawai, duhu kuwa yana lulluɓe da fuskar zurfin teku, Ruhun Allah kuma yana shawagi bisa ruwayen.
Farawa 1:1-2

Don haka Ruhu yana nan har ma a cikin halitta!

Don haka wannan ya haifar da wata muhimmiyar tambaya. Ta yaya za mu fahimci wannan Ruhun Allah ko Ruhun Gaskiya? Wannan babban sirri ne, amma watakila fahimtar Kur’ani guda ɗaya zai taimake mu. Mutane da yawa sun fahimci Kur’ani a matsayin madawwamin kalmar Allah tun dawwama. An saukar da ita ga Annabi Muhammad (SAW) amma ta wanzu kuma ta haka ba a taba yin ta ba. Watakila ta wata hanya makamancin haka, Ruhun Allah (wanda muka sani daga Attaura a sama yana nan a farkon halitta) madawwamiyar jigon halitta ce wadda ta fito daga wurin Allah. Littattafai ba su yi bayanin wannan dalla-dalla ba don haka zai iya zama ɗaya daga cikin waɗannan asirai waɗanda ‘Allah kaɗai ya sani’.

Ni, da watakila ku ma, na san mutanen da suka yi aiki tuƙuru don haddar Alƙur’ani don wannan Kalmar ta kasance a cikinsu. Idan Ruhun Gaskiya ya kasance kamar yadda aka kwatanta a sama, kuma yana iya kasancewa cikinmu don ya canza mu domin rayuwarmu ta nuna ‘ya’yan da Kalmar Allah ta yi alama – shin hakan ba zai zama babbar albarka ba? Wanda yake da daraja sosai? Ya kamata mu yi tunani a kan muhimmancin ‘Ruhu na Gaskiya’ da aka yi alkawari zai zo cikinmu, da kuma abin da hakan zai iya nufi a gare mu.

Aiko min da sakon Imel. wannan labarin