Mun gani a cikin Tarihin Isra’ilawa cewa ko da yake suna da Doka , tarihinsu ta wurin Littafi Mai-Tsarki (al kitab) ɗaya ne na rashin biyayya da yin zunubi ga wannan Dokar. Na ambata a Gabatar Zabur cewa Sarakunan da suka bi Dawud da Suleiman (A.S) sun kasance mafi yawan azzalumai. Sai Allah ya aiko da annabawan Zabur masu yawa don su yi musu gargaɗi.

Irmiya – Annabin Gargaɗi

Annabi Irmiya (AS) ya rayu a ƙarshen zamanin Sarakuna sa’ad da zunubi da mugunta suka yi yawa. Zunuban da ya lissafo su ne waɗanda kuma suka yaɗu a yau: zina, buguwa, fasikanci, bautar gumaka, maita, lalata, faɗa, tashin hankali, rashin gaskiya, mawadata suna cin gajiyar matalauta da dai sauransu. kuma su karkasa dukkan zunubbansu guda biyu kawai:

Mutanena sun yi zunubi iri biyu, Sun rabu da ni, ni da nake maɓuɓɓugar ruwan rai, Sun haƙa wa kansu tafkunan ruwa, hudaddu, Waɗanda ba za su iya ajiye ruwa ba.
Irmiya 2:13

Annabi Irmiya ya yi amfani da kwatanci don ya taimaka mana mu fahimci zunubi da kyau. Allah (ta hanyar Annabi) yana cewa su mutane ne masu kishirwa. Babu wani laifi tare da jin ƙishirwa – amma suna buƙatar shan ruwa mai kyau. Allah da kansa shine ruwa mai kyau wanda zai iya biya musu kishirwa. Duk da haka, maimakon su zo wurinsa don ya gamsar da ƙishirwa, Isra’ilawa, sun tafi wasu rijiyoyi (watau kwantena na ruwa) don su gamsar da ƙishirwarsu. Abin baƙin ciki shine, waɗannan rijiyoyin sun karye don haka ba za su iya ɗaukar ruwa ba. Ma’ana, zunubinsu, a kowane nau’insa, ana iya taƙaita su a matsayin komawa ga wasu abubuwa ban da Allah don su biya musu ƙishirwa – amma sauran abubuwan ba za su iya kashe ƙishirwa ba. A ƙarshe, bayan sun ci gaba da yin zunubi, Isra’ilawa suna jin ƙishirwa, amma yanzu ba tare da Allah ba, suna riƙe da ramukan da suka karye kawai – watau.

Hikimar Suleiman ta bayyana ‘rabobinmu da suka karye’.

Hasali ma Sulaiman (AS) ya dandana kuma ya bayyana hakan. Kamar yadda na bayyana a cikin Hikimar da na koya a cikin biyayya ga Rahmar Allah, rubuce-rubucen Suleiman ne suka yi tasiri a kaina. Ya bayyana rayuwarsa a matsayin inda yake da duk abin da mutum zai so, amma a ƙarshe, har yanzu yana ‘kishirwa’. Ga yadda ya kwatanta yunƙurinsa na shaye-shaye daga ‘raƙuman rijiyoyin da suka karye’ da ke kewaye da su.

Ni sark ne, na sarauci Isra’ilawa a Urushalima. Na ɗauri aniya in jarraba, in bincika dukan binciken da ake yi a duniya nan… Na ga dukan abin da ake yi a duniya, duk aikin banza ne da ɓata lokaci kawai.
Mai Hadishi 1:12-14

Na ce wa kaina, “Na zama babban mutum, na fi duk wanda ya taɓa mulkin Urushalima hikima. Hakika na san hikima da ilimi.” Na ɗaura aniya in san bambancin da yake tsakanin ilimi da wauta, da a tsakanin hikima da gāɓanci. Amma na gane harbin iska nake yi kawai.
Mai Hadishi 1:16-17

Na sa rai in ji wa kaina daɗi, in kuma san yadda farin ciki yake. Sai na tarar wannan ma aikin banza ne. Na kuma gane dariya wauta ce, nishaɗi kuma ba shi da wani amfani. Muradina shi ne in san hikima in nemi yadda zan ji wa raina daɗi da ruwan inabi, in sa kaina ga aikata wawanci. Bisa ga tsammanina mai yiwuwa ne wannan shi ne abu mafi kyau da mutane za su yi a duniya, a ‘yan kwanakinsu.

Na kammala manyan abubuwa. Na gina wa kaina gidaje, na yi gonakin inabi. Na kuma yi wa kaina lambuna da gonakin itatuwa, ba irin itatuwa masu ‘ya’ya da ba su a ciki. Na yi tafkuna na yi wa itatuwana banruwa. Na sayo bayi mata da maza, an kuma haifa mini cucanawa a gidana. Ina kuma da manyan garkunan shanu, da na tumaki, da na awaki fiye da dukan wanda ya taɓa zama a Urushalima.  Na tara wa kaina azurfa, da zinariya, daga baitulmalin ƙasashen da nake mulki. Mawaƙa mata da maza suna raira mini waƙa, ina da dukan irin matan da kowane namiji zai so.I, na ƙasaita fiye da dukan waɗanda suka riga ni zama a Urushalima. Hikimata kuma ba ta taɓa rabuwa da ni ba.

Duk abin da nake so, na samu, ban taɓa hana wa kaina kowane irin nishaɗin da nake so ba. Ina fariya da kowane irin abin da na aikata. Wannan shi ne ladana na dukan aikina. Na yi tunani a kan dukan abin da na aikata, da irin wahalar da na sha lokacin da nake yin aikin, sai na gane ba shi da wata ma’ana, na zama kamar mai harbin iska, ba shi da wani amfani. 

Mia Hadishi 2:1-11

Hikimar Suleiman da gargaɗin Irmiya suna da amfani a gare mu a yau. Wannan ya faru ne musamman saboda muna rayuwa a zamanin da ya fi dukiya, nishaɗi, fina-finai, kiɗa da sauransu fiye da al’ummomin da suka gabata. Al’ummarmu ta zamani ita ce mafi arziki, mafi ilimi, mafi tafiye-tafiye, farin ciki, da ci gaban fasaha daga kowane zamani. Don haka za mu iya juya zuwa ga waɗannan abubuwa cikin sauƙi – da sauran abubuwan da suka zo a zamaninmu: batsa, lalata, mu’amala, kwayoyi, barasa, kwaɗayi, kuɗi, fushi, kishi – muna fatan cewa wataƙila wannan zai gamsar da ƙishirwa. Mun sani daga Dokar kowaAnnabawa cewa wadannan abubuwa ba daidai ba ne, amma muna tsammanin za su biya mana kishirwar da ke cikin zukatanmu don haka mu yi musu ciwo. Hakan ya kasance a zamanin Sulemanu, a zamanin Irmiya, a zamanin sauran annabawa, da kuma a zamaninmu.

Menene kalaman Irmiya da Suleiman suka koya mana?

Gargadin Irmiya da Suleiman Allah ne ya aiko mana domin mu yi wa kanmu wasu tambayoyi na gaskiya.

• Me ya sa a wannan zamani da muke ciki da yawa muke fama da bakin ciki, kisan kai, kiba, kisan aure, kishi, hassada, ƙiyayya, batsa, da shaye-shaye?
• Wadanne ramuka kuke amfani da su don gamsar da ƙishirwa? Shin suna riƙe ‘ruwa’?
• Kuna tsammanin za ku taɓa samun nasarorin hikima, ƙauna, da wadata kamar Suleiman? Idan bai gamsu da nasarorin da ya samu ba, kana ganin za ka iya gamsar da kishirwa ta wadannan abubuwa?

Zunubi baya kiyaye dokokin, amma kuma wani abu ne – wani abu da ya kamata mu mai da hankali a kai. Alamar Kishirwa ce. Da zarar mun gane wannan ƙishirwa ga abin da yake, mun sami wasu hikima. Allah ya hada da wannan a cikin Zabur domin yana sane da kishinmu. Yana son mu san shi ma domin zai kashe mana ƙishirwa – Yana so. Kuma ya fara ta hanyarsa ta saba – ta wurin ba da alkawari na musamman na annabci – da kuma ta hanyar Irmiya. Zamu duba wannan a rubutu na gaba

Zazzage PDF na dukkan Alamu daga Al Kitab a matsayin littafi